5 wojen Izraela. Cz. 1
5 wojen Izraela. Od wojny wyzwoleńczej po libańską. Cz. 1
WOJNA WYZWOLEŃCZA
15 maja 1948–20 lipca 1949
Dla jednych kamień węgielny, dla drugich katastrofa. Pierwsza wojna bliskowschodnia jest przez Izraelczyków zwana wojną o niepodległość, przez Arabów katastrofą (Nakba). Wybuchła, gdy przywódca żydowskiej społeczności w Palestynie Dawid Ben Gurion (formalnie przewodniczący Komitetu Wykonawczego Agencji Żydowskiej) 14 maja 1948 r. proklamował powstanie Państwa Izrael. Realizował w ten sposób rezolucję ONZ z 29 listopada 1947 r. o podziale Palestyny i wykorzystywał faktyczne wygaśnięcie brytyjskiego mandatu.
Świat arabski i muzułmański określił uchwałę ONZ z listopada 1947 r. o podziale Palestyny między Arabów i Żydów mianem katastrofy. Na deklarację o powstaniu suwerennego Izraela odpowiedział natychmiastową wojną. Siły Egiptu, Transjordanii, Syrii, Libanu, Iraku i Jemenu oraz ochotnicze jednostki świętej wojny (dżihadu) i Arabskiej Armii Wyzwoleńczej postanowiły zmieść nowo narodzone państwo żydowskie z Bliskiego Wschodu traktowanego jako wyłączna domena krajów islamskich.
Ludność żydowska w Palestynie liczyła wówczas ok. 600 tys. mieszkańców, arabska – trzykrotnie więcej. Kraje atakujące wystawiły armie liczące razem ok. 60 tys. żołnierzy. W gruncie rzeczy jednak nie przewaga liczebna miała decydujący wpływ na ostateczny wynik wojny, lecz system dowodzenia (większość izraelskich dowódców miała doświadczenie nabyte podczas drugiej wojny światowej w armiach alianckich) i taktyka na polu bitwy. Niemałe znaczenie miały również dostawy broni z krajów bloku sowieckiego, przede wszystkim z Czechosłowacji. Związek Radziecki był wówczas przekonany, że syjonistyczny, socjalistyczny Izrael będzie stanowić skuteczną zaporę przeciw ekspansji imperializmu brytyjskiego w rejonie będącym największym producentem ropy naftowej.