Tajemnice ambasady
W przededniu wojny i po internowaniu rządu polskiego
Na progu wojny. W obliczu nadchodzącej wojny znaczenie Ambasady RP w Bukareszcie znacznie się zwiększyło, można nawet zaryzykować stwierdzenie, że stała się ona placówką kluczową w obliczu konfrontacji. Zdawano bowiem sobie w Warszawie sprawę, że Polska może być szybko odcięta od wybrzeża bałtyckiego i droga przez Rumunię będzie jedyną możliwością zaopatrywania walczącego kraju. Wspominał o tym gen. Wacław Stachiewicz, ówczesny szef Sztabu Głównego WP, że dla Polski bardziej korzystne będzie ogłoszenie przez Rumunię zbrojnej neutralności, gdyż mogła hipotetycznie trzymać w szachu Węgrów. Ponadto uwikłanie Rumunii w wojnę mogłoby zablokować dostawy materiału wojennego dla Polski. (Koleje rumuńskie miałyby wtedy inne priorytety).
W pierwszych dniach wojny ambasada zajmowała się przede wszystkim obserwacją rumuńskiej neutralności. Wraz z niekorzystnym dla Polski rozwojem sytuacji na jej pracowników zaczęły spadać obowiązki związane z obsługą kurierów dyplomatycznych ewakuujących państwowe dokumenty z RP do Francji.
Zgodnie z konwencją wojskową z 1931 r. dużą rolę zaczęło odgrywać zabezpieczenie przejazdu materiałów wojennych dla Polski zakupionych w Wielkiej Brytanii i Francji. Samą operację rozpoczęto jeszcze w okresie pokoju; w tym celu pozyskano wolną strefę portową w Gałaczu i w Konstancy, gdzie można było swobodnie dokonywać wyładunku materiałów ze statków pełnomorskich.
Podteksty ewakuacji. Niestety wobec załamania się frontu oraz ataku ZSRR na Polskę nie doszło do wykorzystania tych możliwości transportowych. Głównym zadaniem Ambasady RP w Bukareszcie stało się teraz przygotowanie gruntu pod spodziewaną ewakuację rządu RP i armii na tereny rumuńskiego sąsiada. Strona polska liczyła na uzyskanie droit de passage (pierwszeństwa przejazdu), natomiast strona rumuńska otwarcie twierdziła, że zgodnie z prawem międzynarodowym będzie mogła przepuścić członków polskiego rządu jedynie wówczas, gdy ci na terenie Rumunii nie będą wykonywać działań o charakterze politycznym.