Europeizm i tradycjonalizm. Pewne tendencje europejskie czy zbieżne z europejskimi można zaobserwować w kulturze rumuńskiej już w wiekach poprzednich, jednak nie ulega wątpliwości, że to XIX w. był pod tym względem przełomowy. Kolejnemu stuleciu przypadł zatem w spadku oczywisty w tej sytuacji spór o kierunek rozwoju kultury, a także państwa, społeczeństwa i gospodarki. Choć równie naturalna jest pokusa zastosowania prostej dychotomii (europeizm kontra tradycjonalizm), zjawiska kulturowe występujące w pierwszej połowie XX w. miały charakter złożony, a oddziaływanie Zachodu mogło przejawiać się – jak w przypadku wpływów niemieckich – w afirmacji lokalnej tradycji. Obok bowiem modelu francuskiego, dominującego w Mołdawii i na Wołoszczyźnie, na niektóre rumuńskie paradygmaty kulturowe oddziaływał model niemiecki, i to nie tylko w Siedmiogrodzie.
Sămănătorism i poporanism. Początkowo, w reakcji na intensywną okcydentalizację pierwszych dekad nowego, powstałego w 1859 r. państwa rumuńskiego, przewagę miały tendencje autochtoniczne. Były zresztą kontynuacją sceptycznego podejścia, jakie reprezentowali Titu Maiorescu, autor teorii form bez treści (forme fără fond), oraz przedstawiciele grupy Młódź (Junimea).
Jako pierwszy wykształcił się sămănătorism, którego nazwa pochodzi od tytułu czasopisma „Sămănătorul” (Siewca). Głównym ideologiem ruchu był Nicolae Iorga – encyklopedysta, historyk, pisarz i polityk, który twierdził, że każdy naród powinien rozwijać się zgodnie ze swoim „duchem narodowym”, kształtującym się przez wieki na podstawie doświadczeń wielu pokoleń, a warunkiem trwałości zmian jest ich stopniowość. Iorga idealizował wieś jako depozytariuszkę tradycyjnych wartości moralnych i ostro krytykował nowoczesne kapitalistyczne miasto, w którym bezosobowe mechaniczne relacje wytworzyły duchową pustkę.