Wielkie działo puszkarza Urbana
Wielkie działo puszkarza Urbana. Tak upadało Bizancjum 560 lat temu
Zdobywca
Mehmed II, który miał przejść do historii nie tylko muzułmańskiego świata z przydomkiem Zdobywca, przyszedł na świat jako trzeci syn Murada II. Szanse na tron miał niewielkie, tym bardziej, że ukochany syn Murada, Ali, doczekał się własnych męskich potomków. Jednak los okazał się dla Mehmeda łaskawy – obaj starsi synowie sułtana zmarli przedwcześnie (Ali został zamordowany wraz z synami w roku 1443). Sułtan, chcą nie chcąc, musiał zwrócić swoje nadzieje ku odsuniętemu Mehmedowi.
Dla Murada, nie tylko wybitnego władcy, ale też subtelnego intelektualisty, spotkanie z jedenastoletnim następcą tronu okazało się prawdziwym szokiem. Ignorancja chłopca, o którego wykształcenie nikt wcześniej nie zadbał, oraz jego krnąbrność i zdziczenie stały się problemem dynastycznym. Sięgnięto zatem po metody proste, choć skuteczne – lekcje religii, literatury i historii nauczyciel wbił po prostu Mehmendowi do głowy kijem. Kiedy jednak pierwszy opór został przełamany, następca okazał się wybitnie zdolnym i inteligentnym uczniem. A zamiłowanie do historii zaowocowało najpierw fascynacją, a później marzeniem, by stać się następcą Aleksandra – zdobywcą całego świata.
Murad, aby zabezpieczyć pozycję syna, pokusił się o krok nie mający w historii Osmanów precedensu i abdykował na rzecz zaledwie dwunastoletniego syna. Zarówno Zachód, jak i Bizancjum uznały to za dowód słabości – Murad musiał powrócić na tron, zwyciężyć pod Warną polskiego króla i połączone siły chrześcijańskiego rycerstwa oraz zaprowadzić porządek w kraju wstrząsanym przez bizantyjskie intrygi. Wciąż uważający się za sułtana Mehmed zdobył pełnię władzy w lutym 1451 roku, w dniu śmierci swojego wielkiego ojca. Pierwszym celem jego nowej polityki miał stać się Konstantynopol.