Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Jakub bez tronu

Stuartowie w walce o powrót na angielski tron

Zasiadający na tronie angielskim Jakub II Stuart (1685-88 r.) Zasiadający na tronie angielskim Jakub II Stuart (1685-88 r.) De Agostini / Getty Images
Z początkiem 1716 r. ostatecznie upadło powstanie mające przywrócić Stuartom władzę w Anglii.
Młodsza córka Jakuba II Anna (1702-14 r.)De Agostini/Getty Images Młodsza córka Jakuba II Anna (1702-14 r.)

10 czerwca 1688 r. królowi Anglii Jakubowi II Stuartowi urodził się prawowity syn, co 54-letni monarcha przyjął z wielkim wzruszeniem. Przyjście na świat królewskiego potomka jest zwykle witane przez poddanych z entuzjazmem, ale tym razem było inaczej. Jakub II był bowiem bardzo niepopularny; naraził się już jako następca tronu, przechodząc na katolicyzm i biorąc za drugą małżonkę pobożną włoską księżniczkę, choć król Anglii powinien być głową Kościoła anglikańskiego. Co więcej, po objęciu tronu w 1685 r. przy każdej okazji mianował katolików – a byli oni w Anglii kilkuprocentową ledwie mniejszością – na ważne stanowiska, łamiąc przy tym ustawy i demonstrując przekonanie, że tylko jego wola jest źródłem prawa w królestwie.

Anglicy i Szkoci znosili to, choć niechętnie, dopóki następczynią tronu była starsza z córek Jakuba z pierwszego małżeństwa – Maria, pryncypialna anglikanka, poślubiona Wilhelmowi Orańskiemu, namiestnikowi Republiki Zjednoczonych Prowincji. Narodziny syna króla oznaczały, że pojawił się nowy następca tronu. Ochrzczenie małego Jakuba w rycie katolickim potwierdziło obawy anglikanów, interpretujących politykę personalną i wyznaniową Stuarta jako próbę pozbawienia ich Kościoła dotychczasowej pozycji na Wyspach.

10 lipca do rąk Wilhelma i Marii dotarł z Anglii list podpisany przez siedmiu arystokratów, w tym biskupa Londynu. Panowie prosili go, aby przybył na Wyspy ratować anglikanizm i angielski ustrój przed Jakubem II. Kiedy Wilhelm wraz z Marią uczynili to, naczelny dowódca angielskiej armii przeszedł na ich stronę. Opuszczony przez poddanych i córki Jakub zupełnie stracił głowę i uciekł z żoną i synkiem do Francji, do swego kuzyna Ludwika XIV. Ten nie tylko zaofiarował mu dach nad głową w postaci wielkiego pałacu w Saint-Germain-en-Laye, ale i konkretną pomoc w odzyskaniu tronu.

Polityka 4.2016 (3043) z dnia 19.01.2016; Historia; s. 63
Oryginalny tytuł tekstu: "Jakub bez tronu"
Reklama