Kaczyński, Perón – niebliźniacy
Kaczyński jak legendarny przywódca Argentyny? Niekoniecznie
W dyskusjach prasowych pojawiły się ostatnio porównania polityki PiS do peronizmu. Przypomnijmy, że to ruch polityczny, który powstał w Argentynie w połowie lat 40. XX w. wokół postaci charyzmatycznego prezydenta Juana Peróna i jego żony Evity, nazywanej czasem królową ubogich. Np. prof. Marcin Kula, wybitny historyk Ameryki Łacińskiej, zwrócił uwagę w „Gazecie Wyborczej” – przywołując podobieństwa PiS z peronizmemu – „że [w Argentynie] zarówno populistyczny »ojciec«, jak populistyczna »matka« zawsze demonstrowali bliskość w stosunku do ludzi »przeciętnych«, mających prawdziwe powody do niezadowolenia z dystansu okazywanego im przez poprzednie ekipy. Często mówili ludziom, że kraj do nich należy, podczas gdy inni go zawłaszczają. Mogliby najpewniej uczynić swoją deklarację z dzisiejszej Polski, że »legalne jest to, co powie naród«”.
1.
Z peronizmem i zrozumieniem, na czym polega, od zawsze są kłopoty. Argentyński politolog Alejandro Horowicz zatytułował swoje – dziś już klasyczne – dzieło „Cztery peronizmy”. Pisał je w latach 80., lecz gdyby powstawało dziś, musiałby nadać tytuł „Pięć peronizmów”. Peronizm – by tak rzec – oryginalny, powstał w latach 40. i 50. Drugi wiąże się z rewolucyjnym ruchem montoneros z lat 70. Trzeci to faszyzująca polityka Peróna i jego zausznika Lopeza Regi po powrocie z wygnania (1973–74). Był też peronizm skrajnie neoliberalny prezydenta Carlosa Menema w latach 90. Piąty to polityka ostatnich 12 lat Nestora Kirchnera i Cristiny Fernandez, nawiązująca do peronizmu oryginalnego, egalitarnego.
Czym więc jest peronizm? Najkrócej: wszystkim. Lewicą i prawicą, czerwonym i czarnym.