Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Historia

Wiesław, gdzieś ty był?

Jak wyglądały losy Władysława Gomułki w latach 50.

Wiesław z żoną Zofią w Ciechocinku po zwolnieniu z więzienia Wiesław z żoną Zofią w Ciechocinku po zwolnieniu z więzienia Artur Starewicz / East News
Kiedy w grudniu 1954 r., po przeszło trzech latach izolacji, Władysław Gomułka odzyskał wolność, wciąż był politycznym banitą. Nikt jeszcze nie mógł się spodziewać, że niebawem ponownie stanie na czele partii i państwa.
Władysław Gomułka w latach 60.Karol Szczeciński/East News Władysław Gomułka w latach 60.

W chwili uwolnienia Wiesława (okupacyjny pseudonim Gomułki) władzę w Polsce sprawowała ta sama ekipa – na czele z Bolesławem Bierutem, Jakubem Bermanem i Hilarym Mincem – która w 1948 r. odsunęła go od steru rządów, oskarżając o tzw. odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne, a trzy lata później zadecydowała o jego uwięzieniu. Pojawiły się już jednak pierwsze symptomy odwilży. Po słynnych rewelacjach ppłk. Józefa Światły (zbiegłego na Zachód funkcjonariusza bezpieki) w Radiu Wolna Europa na początku grudnia 1954 r. zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego wraz z jego Departamentem X. To właśnie jego pracownicy „opiekowali się” więzionym Gomułką, przesłuchiwali go i zbierali materiały, które miały posłużyć do wytoczenia mu procesu.

Co prawda rozprawa z byłym szefem Polskiej Partii Robotniczej nigdy nie przeniosła się na salę sądową, ale mógł czuć się zagrożony. Jeszcze przed jego uwięzieniem w innych krajach bloku wschodniego po pokazowych procesach stracono oskarżanych o spiski i zdradę prominentnych komunistów, m.in. Trajczo Kostowa w Bułgarii i László Rajka na Węgrzech. Jako więzień miewał momenty załamania, popadał w rozstrój nerwowy, płakał, odmawiał posiłków, ale konsekwentnie przekonywał o swojej niewinności. „Chcecie mnie zrobić zdrajcą – mówił śledczemu podczas jednego z przesłuchań – który już w okresie okupacji zdradził i zdradzał później. Kto im w to uwierzy – nikt – wszyscy mnie znają i pracę moją znają”.

Niepewność co do własnej przyszłości i długotrwała izolacja, choć był przetrzymywany w warunkach, o jakich inni więźniowie polityczni tego okresu mogliby tylko marzyć, negatywnie wpłynęły na kondycję zdrowotną Gomułki. Na początku października 1954 r. został przewieziony na dłuższe badania do centralnego szpitala MBP przy ul.

Polityka 44.2016 (3083) z dnia 25.10.2016; Historia; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "Wiesław, gdzieś ty był?"
Reklama