Czartoryscy – którzy nazwisko przyjęli od nadanej im w XV w. wołyńskiej wsi Czartorysk – byli jednym z dziewięciu litewskich rodów z tytułem książąt głównych i prawem do czerwonej (królewskiej) pieczęci. Ponieważ wywodzili się od wielkiego księcia Giedymina, uchodzili za kuzynów królewskich i szczycili herbem Pogoń Litewska, co w 1442 r. potwierdził Władysław Warneńczyk, nadając im tytuł książąt na Czartorysku. Choć rodowód mieli świetny, nie od razu posiedli fortunę i urzędy gwarantujące w Rzeczpospolitej uznanie i pozycję, ale zgodnie z dewizą rodową „Bądź co bądź” oraz „Le Jour Viendra” wiedzieli, że „będzie co będzie, a ich dzień nadejdzie”. Dla linii z siedzibą na zamku w Klewaniu (druga, poboczna, z centrum na zamku w Korcu, wygasła w 1810 r.) nadszedł on z końcem XVII w., gdy dzięki odpowiednim koligacjom i zabiegom jej znaczenie wzrosło na tyle, że Czartoryscy zaczęli wpływać na dzieje Rzeczpospolitej.
Zaczęło się od Izabeli (1671–1758), ambitnej, wychowanej we Francji córki poety Jana Andrzeja Morsztyna, która zaraz po tym, gdy wyszła za Kazimierza Czartoryskiego (1674–1741), założyła pierwszy w Warszawie salon polityczno-kulturalny na wzór zachodni. Poza nią i jej mężem, który z czasem doszedł do urzędu podkanclerzego litewskiego i kasztelana wileńskiego, w salonie bywali zwolennicy modernizacji, ale jego trzonem byli ich synowie Fryderyk Michał (1694–1775) i August (1697–1782) oraz zięć – Stanisław Poniatowski, ojciec przyszłego króla Polski. W starszym Michale rodzice pokładali główne nadzieje, ale i August ich nie zawiódł, gdy posiadł majątek wart 100 mln zł dzięki małżeństwu z Zofią Sieniawską, najbogatszą wdową Rzeczpospolitej, właścicielką ogromnych dóbr na Rusi Czerwonej, Lubelszczyźnie i w Małopolsce.