Zaginęła sejmowa tablica upamiętniająca Narutowicza

Prezydent zginął w gmachu Zachęty trafiony trzema kulami wystrzelonymi przez malarza Eligiusza Niewiadomskiego, niegdyś członka Ligi Narodowej, wciąż pozostającego pod wpływem endecji. Warto, by w związku z rocznicą Sejm wykazał się polityczną wolą i podjął decyzję o wmurowaniu tablicy upamiętniającej tragicznie zmarłego prezydenta. Taką już raz, w obecności marszałków Sejmu i Senatu oraz posłów, w przedsionku gmachu Sejmu odsłonięto. Uchwałę o jej ufundowaniu Sejm przyjął 16 stycznia 1923 r., w miesięcznicę zabójstwa Narutowicza. Wniosek w imieniu klubu PSL Wyzwolenie zgłosił poseł Eugeniusz Śmiarowski: „Sejm uchwala: Wmurować w gmachu sejmowym, na miejscu widocznym i dla wszystkich dostępnym tablicę pamiątkową, poświęconą pamięci pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej ś.p. Gabrjela Narutowicza. Odpowiednią sumę Sejm wstawi do preliminarza budżetowego na r. 1923, w dziale wydatków sejmowych”. W dyskusji nad wnioskiem wypowiedział się Stanisław Głąbiński, szef klubu poselskiego Związku Ludowo-Narodowego. Też uważał, że pamięć Narutowicza należy uczcić, ale warto się jeszcze zastanowić, jak to zrobić, i zaproponował, aby wniosek odesłać do komisji bądź Prezydium Sejmu. Propozycję tę Sejm odrzucił. Ponownie wystąpił poseł Śmiarowski, apelując o jednomyślne przyjęcie wniosku przez całą Izbę. Powiedział też: „z punktu widzenia kultury tego narodu, niewątpliwie czyn zasługuje na najwyższe potępienie – i nie wydaje mi się, aby ktokolwiek w tej Izbie mógł twierdzić, że kij, pałka albo brauning jest właściwym środkiem i właściwym sposobem do załatwiania takich albo innych spraw publicznych (…), ażeby ktokolwiek w tej Izbie mógł twierdzić, że brauningiem można załatwiać sprawę wyboru pierwszego dostojnika i pierwszego reprezentanta Rzeczypospolitej Polskiej. Jeśli wśród Panów są ludzie lub grupy, które twierdzą inaczej – proszę bardzo, wydaje mi się jednakże, że wstydem dla Polski byłoby przyznanie się do tego”. Witold Staniszkis, poseł ZLN, zaproponował, aby tablicę wmurować nie w Sejmie, ale w Zachęcie lub w Belwederze („chodzi o to, aby szerokie masy były uświadomione o tem, że zaszedł w Polsce fakt dotąd niebywały, to właśnie miejsce, które jest zwiedzane tłumnie, będzie odpowiedniejsze na to, ażeby o tym fakcie następne pokolenia były uświadomione”). Był on też za tym, aby posłowie kosztami tablicy nie obarczali Skarbu Państwa, a ufundowali ją z własnych diet. Posłowie oba wnioski Staniszkisa odrzucili, a w końcowym głosowaniu większość z nich opowiedziała się za wmurowaniem tablicy w Sejmie. Jak zapisano w „Księdze Pamiątkowej” poświęconej zamordowanemu prezydentowi, tablicę zaprojektował archite