Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Historia

Reklama krzepi

„Cukier krzepi” – kulisy propagandowej akcji II RP

Plakat propagandowy z 1929 r. Plakat propagandowy z 1929 r. Biblioteka Narodowa w Warszawie
W czasie wielkiego kryzysu policjanci, nauczyciele, harcerze, sportowcy i artyści połączyli siły, by zachęcać Polaków do jedzenia cukru.
Ilustracja z broszury wydanej przez Radę Naczelną Polskiego Przemysłu Cukrowniczego w 1929 r.Biblioteka Narodowa w Warszawie Ilustracja z broszury wydanej przez Radę Naczelną Polskiego Przemysłu Cukrowniczego w 1929 r.

U podstaw kampanii propagandowej leżał światowy kryzys cukrowniczy, który zaczął się w 1924 r., gdy produkcja cukru przewyższyła jego konsumpcję. W szczególnie trudnej sytuacji znaleźli się producenci droższego od trzcinowego cukru buraczanego, w tym Polska. Chcąc zwiększyć popyt, rozpoczęli akcje promujące na wewnętrznych rynkach zbytu. W II RP produkcja i sprzedaż cukru kontrolowana była przez kartel, na którego czele stała Rada Naczelna Polskiego Przemysłu Cukrowniczego. Działalność karteli była w tym okresie wspierana przez państwo, by zwiększyć możliwości eksportowe polskiego przemysłu.

Cukier pozostawał dla wielu grup społecznych towarem luksusowym. W latach 20. jego cena wahała się między 1,20–1,50 zł za kilogram, podczas gdy przeciętne zarobki niewykwalifikowanego robotnika oscylowały wokół 100 zł miesięcznie. Mimo tego konsumpcja systematycznie rosła – w 1924 wynosiła 6,7 kg, a w 1929 r. niemal 12 kg na osobę rocznie. Polska była jednak krajem bardzo zróżnicowanym i spożycie rozkładało się nierównomiernie – podczas gdy w Warszawie konsumowano go średnio ponad 46 kg na osobę rocznie, to na wsiach kresowych – niecałe 3 kg. Jego konkurentką była rozpowszechniona podczas I wojny światowej sacharyna, sztuczny słodzik dostępny w II RP jedynie na receptę. Państwo było żywo zainteresowane sprzedażą cukru ze względu na znaczenie tej gałęzi przemysłu dla gospodarki oraz z powodu wysokiej akcyzy, która zapewniała istotne wpływy do budżetu.

Kampania propagandowa rozpoczęta w 1925 r. prowadzona była przez Komisję Propagandy Konsumpcji Cukru – przez kilka lat działalności wydano broszury informacyjne, zorganizowano kilka odczytów radiowych, powstał barwny plakat. W 1929 r. na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu przemysł cukrowniczy zorganizował swój pawilon.

Polityka 26.2021 (3318) z dnia 22.06.2021; Historia; s. 73
Oryginalny tytuł tekstu: "Reklama krzepi"
Reklama