Wyścig niepokoju

Polakom zawody rowerowe kojarzą się z majowym Wyścigiem Pokoju, który - poza tym, że był pasjonującą rywalizacją - miał silną oprawę propagandową. Jego zapomniany dziś przodek to przedwojenny wyścig na trasie Warszawa - Berlin.

Organizowany w latach 1934–36, w sierpniu, wyścig Warszawa–Berlin, Berlin–Warszawa miał być okazją do podtrzymania dobrych relacji między Polską a hitlerowskimi Niemcami, szykującymi się powoli do rewizji traktatu wersalskiego. W wyścigu tym brało udział po 12 lub 13 kolarzy z każdego z dwóch krajów, ale zważywszy na ogromne dysproporcje w wyszkoleniu technicznym oraz sprzęcie, był on areną jednostronnych zwycięstw ekipy niemieckiej.

Warto jednak poświęcić tej imprezie nieco uwagi, gdyż można w jej historii znaleźć wiele wydarzeń stanowiących zapowiedź politycznego uwikłania sportu kilka dziesięcioleci później. W zmaganiach kolarzy polskich i niemieckich w latach 30. widać zachowania, które staną się charakterystyczne dla peletonu Wyścigu Pokoju. (W wersji klasycznej był on rozgrywany w PRL, NRD i Czechosłowacji i firmowany przez prasowe organy partyjne: „Trybunę Ludu”, „Neues Deutchland” i „Rude Pravo”).

Wszystkie spotkania sportowe pomiędzy ekipami Polski i Niemiec budziły w latach poprzedzających II wojnę światową ogromne emocje i zainteresowanie kibiców i prasy. Relacje z pojedynków bokserskich, lekkoatletycznych, wioślarskich i oczywiście futbolowych niejednokrotnie przypominały opisy bitew. Nie inaczej było również w przypadku polskich i niemieckich kolarzy.

Wyścig pomiędzy Warszawą a Berlinem miał jednak rangę znacznie wyższą. W 1935 r. specjalną nagrodę dla jego zwycięzcy ufundował kanclerz III Rzeszy Adolf Hitler. Żadnej innej imprezy sportowej nie spotkało takie wyróżnienie. Na starcie i mecie poszczególnych etapów pojawiali się dostojnicy państwowi obu krajów.