Prosto z książki
Polskie wojsko silne na papierze. Recenzje książek historycznych
Silni na papierze
Polskie wojska operacyjne w Układzie Warszawskim, Jarosław Pałka, IPN Warszawa 2022, s. 413
To nie jest książka do poduszki. Czyta się ją żmudnie, ale nie ze względu na styl autora, lecz ogrom informacji. To jest jej siła i zaleta – przebadanie ogromu dokumentów. Praca jest pod pewnymi względami pionierska, bo studia nad „Ludowym” Wojskiem Polskim, pomijając publicystykę i nieliczne cząstkowe opracowania, leżą odłogiem. Co zaskakuje, bo dokumenty odtajniono kilkanaście lat temu i nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zająć się tym wycinkiem rzeczywistości PRL. Autor wykorzystał ów zasób archiwalny do przedstawienia planów operacyjnego (czyli w realnym boju) użycia wojsk polskich w ramach szerszego zamiaru Armii Radzieckiej. Począwszy od lat 50. do końca lat 80., przedstawia instytucje, struktury, plany i ich weryfikację w ćwiczeniach. Omawia plan „Wisła” – ewentualnego użycia przez WP broni jądrowej. Pewną słabością autora jest niewystarczająca znajomość specyfiki, mechanizmów, żargonu sił zbrojnych. Brak ten jest jednak kompensowany bibliografią, bazą źródłową, cytowaniem dokumentów, reprodukcjami map. Co wynika z tej lektury? Ano to, że plany operacyjne Układu Warszawskiego były nierealistyczne – słabsi (UW) mieli pokonać silniejszych (NATO). Co więcej, LWP miało iść na rzeź – niezależnie od użycia, lub nie, broni jądrowej.
TADEUSZ ZAWADZKI
***
Spowiedź z życia
Andrzej Friszke: Zawód: historyk, Rozmawiają Jan Olaszek i Tomasz Siewierski, Biblioteka Więzi 2022, s. 637
Tę arcyciekawą książkę prof. Andrzej Friszke nazwał spowiedzią z życia – zawodowego i osobistego. Można by ją też nazwać rozumowaną kroniką najnowszej historii politycznej Polski, bo mamy dwudziestolecie międzywojenne, powojnie, pierwszą Solidarność, stan wojenny, Okrągły Stół, transformację i trwającą do dziś wojnę polsko-polską.