Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Historia

Rozgryźć język

Tabliczka sumeryjska, ok. 2400 rok p.n.e. Źródło: Wikipedia. Tabliczka sumeryjska, ok. 2400 rok p.n.e. Źródło: Wikipedia.
Nadal istnieją systemy pisma, których nie potrafimy rozszyfrować. I nic nie wskazuje, by miało się to kiedykolwiek udać.

Dysk z Fajstos to fałszywka!” – twierdzi amerykański specjalista od fałszerstw dr Jerome M. Eisenberg. Od 100 lat to znalezisko wzbudza ogromne zainteresowanie naukowców, poszukiwaczy sensacji i lingwistów amatorów.

Dysk przypomina gliniany naleśnik o średnicy 16 cm i grubości 1,2 cm. Po obydwu stronach odciśnięto 242 znaki podzielone liniami na 61 grup. Zapis ma kształt spirali, przy czym skryba zapisywał tekst od prawej do lewej. Znaczki odciśnięto w mokrej glinie za pomocą 45 stempli, dlatego dysk uważany jest za najstarszy przykład tzw. pisma maszynowego. Jeśli tak, to zabytków tego typu powinno być więcej, tymczasem do dziś nie znaleziono niczego podobnego, nadal też nikt nie odszyfrował tajemniczej inskrypcji.

Traktat, gra, seks?

Zdaniem Eisenberga próby odczytania napisu na dysku są bezsensowne, gdyż „zabytek” nie powstał ok. 1700 r. p.n.e., tylko 100 lat temu. Według amerykańskiego badacza odkrywca dysku (włoski archeolog Luigi Pernier, który twierdził, że odnalazł go w ruinach minojskiego pałacu w Fajstos na Krecie) koniecznie chciał przyćmić osiągnięcia odkrywcy Knossos – Sir Artura Evansa, i swojego poprzednika w Fajstos – Federico Holbherra. Eisenberg uważa, że terakotowy dysk ma zbyt dokładnie wyciętą krawędź i został umyślnie wypalony, co jest nietypowe dla tabliczek minojskich, które ulegały wypaleniu tylko w przypadkowych pożarach. „Pernier mógł nie zdawać sobie z tego sprawy przygotowując fałszywkę” – powiedział „Timesowi” Amerykanin. W dodatku najstarsze dowody użycia interpunkcji (kropki na początku napisu) to dla niego rodzaj „popularnego wśród fałszerzy chwytu, mający sprowadzić badaczy na manowce”.

Polityka 42.2008 (2676) z dnia 18.10.2008; Nauka; s. 82
Reklama