Klasyki Polityki

Dozgonna miłość

Kanibalizm seksualny wydaje się niezrozumiały. Samce modliszek muszą wybrać

Kanibalizm seksualny jest korzystny dla samic owadów - na przykład modliszek - niestety dla samców oznacza często straszny koniec. Kanibalizm seksualny jest korzystny dla samic owadów - na przykład modliszek - niestety dla samców oznacza często straszny koniec. Shiva shankar / Wikipedia
Samice modliszek oraz niektórych pająków pożerają żywcem swoich partnerów podczas zalotów lub kopulacji. Tak dramatyczna śmierć przynosi sporo korzyści: czasem zjadającej, czasem zjadanemu.

Skończą tak samo, ale jakże różnie podchodzą do swego przeznaczenia! Samiec modliszki chińskiej (Tenodera aridifolia sinensis) wygląda, jakby się bał. Jeśli ma wybór, zwiewa od wygłodzonej samicy i zaleca się do najedzonej. Jeśli wyboru nie ma, podrywa również i głodną, tyle że zbliża się do niej dużo wolniej i ostrożniej. Na jej grzbiet skacze też z większej odległości, a potem dużo dłużej kopuluje – średnio 86 minut, podczas gdy z najedzoną ledwie 28. Tak długi akt to efekt strachu. Bo właśnie w momencie oderwania się od pleców samicy najłatwiej wpaść w jej łapy.

Przeciwnie zachowują się samce australijskiego pająka Latrodectus hasselti. Wyglądają, jakby w ogóle nie bały się kopulacji, choć ich wybranka, w kolorze głębokiej czerni przeciętej czerwoną linią, jest ze trzy razy od nich większa. Jej rozmiary dochodzą bowiem do 1 cm, a samca – ledwie 3–4 mm. Samica jest przy tym jednym z bardziej jadowitych zwierząt świata, nie tak słynnym jak jej bliska krewna czarna wdowa (Latrodectus martans), ale równie niebezpiecznym. Samiec, gdy tylko spędzi przepisowe sto minut na zalotach, podbiega do samicy, wtyka swój organ kopulacyjny w jej narządy płciowe i – uwaga! – robi salto, dzięki któremu umieszcza swoje ciało tuż nad kłami partnerki. Dla niej to wielka gratka – natychmiast przekłuwa samca, wpuszcza w niego jad i zaczyna wysysać soki. To nie od razu go zabija – nadal ma czas, by pompować nasienie do jej narządów. A gdy już jest częściowo nadgryziony, ostatkiem sił odrywa się od samicy, wraca na sieć, ponownie zaleca się i tym razem pozwala jej na definitywne morderstwo.

Pożywny kochanek

Kanibalizm seksualny wydaje się niezrozumiały. Przyjęło się bowiem zasady ewolucji drogą doboru naturalnego streszczać wyrażeniem: przeżycie najlepiej dostosowanych.

Polityka 29.2010 (2765) z dnia 17.07.2010; Nauka; s. 80
Oryginalny tytuł tekstu: "Dozgonna miłość"
Reklama