Między ubraniem a nieubraniem
Między ubraniem a nieubraniem. Krótka historia bielizny i bikini
W 2008 r. austriaccy archeolodzy pracujący na zamku Lengberg we wschodnim Tyrolu znaleźli w sklepieniu jednego z pomieszczeń upchnięte ze słomą tkaniny. Wcale ich to nie zdziwiło, starych materiałów często używano do uszczelniania ścian i stropów. Renowacja 2700 fragmentów batików oraz lnianych i jedwabnych szczątków ubrań trwała kilka lat. Okazało się, że były wśród nich cztery lniane staniki, w tym dwa z halkami i dwa z wyprofilowanymi miseczkami. To było bardzo dziwne, bo miejsce, w którym je znaleziono, zamurowano w XV w. Specjalistka od tkanin i średniowiecznej mody Beatrix Nutz z Universität Innsbruck, nie wierząc własnym oczom, wysłała próbki materiałów do analizy radiowęglowej. Ta potwierdziła, że staniki noszono między 1390 a 1485 r.
Znalezisko wprawiło badaczy historii ubioru w konsternację – przecież początki współczesnego stanika to XIX w.! Zresztą potencjalnych kandydatów do miana odkrywcy stanika jest wielu. Na przykład Anglosasi wskazują Amerykanina Henry’ego Leshera, który w 1859 r. opatentował pierwszy protostanik, albo Mary Phelps Jacob, która w 1913 r. zrobiła biustonosz z dwóch chusteczek do nosa i satynowej wstążki.
Francuzi upierają się znowu przy Herminie Cadolle, projektantce biustonosza na ramiączka z 1889 r. Natomiast Niemcy uważają, że zwycięstwem biustonosza nad symbolizującym ucisk kobiet gorsetem to rok 1912, kiedy to w szwabskim Bad Connstatt ruszyła masowa produkcja staników. Przy okazji zeszłorocznych obchodów stulecia biustonosza niemiecka prasa brukowa oskarżyła Austriaków, że chcą im ukraść „ich biustonosz”, a w tym roku te same zarzuty mogą wysunąć wobec nich Amerykanie, którzy obchodzą stulecie wynalazku Mary Phelps Jacob.