SYLWETKA: Krzysztof Skowroński

Kilka dni po słynnej konferencji, na której prezes SDP Krzysztof Skowroński stanął u boku prezesa PiS i jego kandydata na premiera, prawicowy portal wPolityce.pl opublikował artykuł dziennikarza z Podkarpacia. Autor szczerze w nim wyznał – co redakcja zaznaczyła tłustym drukiem – że choć w jednej z debat, w której wziął udział, chciał bronić prezesa SDP, to zabrakło mu argumentów. Zaapelował więc: „Panie Krzysztofie, piszę to z całym szacunkiem i życzliwością, jakimi Pana darzę: niech Pan już więcej nie wchodzi w rolę charakterystyczną bardziej dla PR-owców (być może wymyślono ich właśnie dlatego, żebyśmy nie musieli się tym zajmować) i nie prowadzi takich konferencji. Było to i niefortunne, i niepotrzebne”. Osoby dobrze znające Skowrońskiego (w środowisku zwanego Skowronem), między innymi z czasów jego dość udanego dyrektorowania w radiowej Trójce (2006–09), gubią się w domysłach, próbując odpowiedzieć na pytanie, dlaczego to zrobił. Na temat motywów, dla których 1 października poprowadził konferencję pisowskiego quasi-kandydata na premiera, teorii jest wiele – od ideologicznych po czysto materialne (funkcję prezesa SDP pełni społecznie). Łączy je jedno – brak rozgrzeszenia. – To smutny przypadek sfrustrowanego człowieka, który po prostu się zagubił – mówi dziennikarz Trójki, zapewniając o wcześniejszym ogromnym szacunku dla byłego szefa tej anteny. Skok po szyld Proces, którego ostatnie wydarzenia są ukoronowaniem, zaczął się dokładnie rok temu, gdy Krzysztof Skowroński zostawał prezesem SDP. Doszło do tego w okolicznościach, które warto prześledzić, by zrozumieć, dlaczego dopiero teraz, a nie za rządów PiS, SDP padło łupem prawicy. Kluczem do wyjaśnienia fenomenu są wydarzenia po katastrofie smoleńskiej, które zbiegły się w czasie z utratą władzy przez ludzi PiS w publicznych mediach. Gdy padły ostatnie bastiony, wielu sympatyzujących z partią Jarosława Kaczyńskiego dziennikarzy, w tym sam Skowroński, wylądowało na bruku. Spadające dramatycznie wpływy spowodowały rosnącą frustrację. – Zaczęli więc walczyć o SDP jako o organizację o wciąż sporym znaczeniu, by jeszcze utrzymać jakąkolwiek pozycję – tłumaczy ważny członek stowarzyszenia. – Teraz to jedyna w Polsce instytucja życia publicznego, w której prawica odgrywa znaczącą rolę – dodaje. Stowarzyszenie od lat nie cieszyło się większym autorytetem, szczególnie wśród młodszego pokolenia dziennikarzy. Za rządów PiS nie broniło zwalnianych z mediów publicznych dziennikarzy, za to opowiedziało się za ich lustracją. Nie dysponuje większą siłą – ani liczebną, ani materialną. 2,7 tys. członków to niewiele, jeśli wziąć pod uwagę, że samych tytułów prasowych jest w Polsce kilkaset. Majątek SDP to podobno kilka milionów złotych na koncie, a ponadto siedziba w centrum Warszawy, którą właśnie odzyskali spadkobiercy przedwojennych właścicieli, plus nieruchomość w Wildze na Mazowszu i Dom Dziennikarza w Kazimierzu Dolnym, do którego nie ma zresztą tytułu własności. Jednak ostatnio SDP jakby zaczęło wracać do łask. W czasach kryzysu, spadających nakładów i zwolnień legitymacja SDP i opieka lekarska dla wielu są wystarczającym magnesem, by się zapisać. W towarzystwo byłych pracowników mediów w wieku okołoemerytalnym zaczęli wkraczać młodsi. Do tego wciąż był szyld opromieniony wydarzeniami 1980 r., kiedy SDP przeszło na stronę opozycji i aktywnie wzięło udział w karnawale Solidarności. Tym chętniej więc przedstawiciele środowiska związani z prawicą wyciągnęli po nie ręce.   Z prawej strony głównym rozgrywającym był od początku Krzysztof Czabański, jeden z bardziej zaufanych ludzi prezesa Kaczyńskiego, za rządów PiS prezes Polskiego Radia. – Ocknął się po 20 latach uśpienia i tuż przed wyborami na prezesa reaktywował członkostwo w SDP, opłacając ryczałtem zaległe składki – mówi była prezes warszawskiego SDP Barbara Rogalska. – Uaktywnił się także Krzyś Skowroński, którego wiele lat temu sama namówiłam do członkostwa w stowarzyszeniu, ale nigdy się w nim nie udzielał. Ich śladem do stowarzyszenia zaczęli dołączać także inni związani z prawicą publicyści, którzy mieli zwiększyć szanse na zwycięstwo prawicowego kandydata. W Esdepie pojawił się m.in. znany z lustracyjnych publikacji Roman Graczyk z Krakowa, swoją ekipę zmontował także redaktor naczelny „Gazety Polskiej” Tomasz Sakiewicz, który przyprowadził swoich dziennikarzy. Czabański bardzo chciał przejąć władzę już na czerwcowym zjeździe w ubiegłym roku. Nie dał jednak rady kandydatowi centrum, publicyście „Forbesa” Grzegorzowi Cydejce. Rozstrzygnięcie zapadło dopiero po trwających cztery miesiące przepychankach. Czabański, który wybrał miejsce w Sejmie z list PiS, musiał się wycofać, a inni kandydaci prawej strony, którzy pojawili się na scenie (publicysta Krzysztof Kłopotowski, satyryk i były szef radiowej Jedynki Marcin Wolski oraz naczelny „Tygodnika Solidarność” Jerzy Kłosiński), nie potrafili zdobyć wymaganej większości. Wtedy Czabański sięgnął po Krzysztofa Skowrońskiego, który – jako kandydat ponad podziałami – miał przejąć głosy niezdecydowanych. Czabański podpowiedział jego kandydaturę dotychczasowej prezes Krystynie Mokrosińskiej, ta zgłosiła ją delegatom. – Na sali odbywały się dożynki. Wszystko zmierzało w kierunku wyboru prezesa, który byłby oficerem politycznym. Nie miałam ochoty na to patrzeć – twierdzi Mokrosińska, która dziś przyznaje, że Skowroński zawiódł jej nadzieje. Jednocześnie Czabański przeciągnął na swoją stronę inne prawicowe frakcje. Po maratonie trzech głosowań Skowroński wygrał. – Obóz Czabańskiego niesamowicie się zmobilizował, a reszta wyjechała na weekend – wspomina gorzko Barbara Rogalska. W rękach prawicy „Chcę pokazać, że SDP jest organizacją ponadpolityczną” – zapewniał Skowroński tuż przed wyborem. Weryfikacja nastąpiła dość szybko. Pierwszy ruch – wybór zarządu. Nowy prezes nie zaprosił do niego swego kontrkandydata ani związanych z nim ludzi. Efekt – władze SDP zdominowały osoby o poglądach bliskich PiS albo wręcz mocno z nim związane, które za rządów partii Jarosława Kaczyńskiego zajmowały wysokie stanowiska w mediach publicznych. Wiceprezesem został Piotr Legutko, obecnie szef krakowskiego oddziału „Gościa Niedzielnego”, wcześniej szef publicystyki telewizyjnej Jedynki i wiceszef Agencji Informacji TVP za rządów Bronisława Wildsteina. Kolejny wiceprezes – Agnieszka Romaszewska, szefowa i twórca telewizji Biełsat – również nie ukrywa swoich prawicowych poglądów. Skarbnikiem jest Jadwiga Chmielowska (dawna działaczka Solidarności Walczącej, za rządów PiS członkini rady nadzorczej Radia Katowice). Kilka miesięcy temu opublikowała na internetowej stronie SDP felieton, w którym zaprezentowała się następująco: „Jestem inżynierem elektronikiem i myślę zero-jedynkowo. Prawda lub fałsz – innego wyjścia nie ma”, grożąc jednocześnie, że „jeśli ktoś będzie obrażał Polskę, Polaków i wiarę naszą, dostanie w mordę. Bez ostrzeżenia – tak po prostu”. – To oni plus sekretarz generalny Stefan Truszczyński [jeden z publicystów wPolityce.pl – red.] mają największy wpływ na decyzje podejmowane przez zarząd – twierdzi wieloletnia działaczka SDP. Wśród członków 12-osobowego zarządu znaleźć można również Marcina Wolskiego, publicystę „Gazety Polskiej” i szefa radiowej Jedynki za rządów PiS, oraz Teresę Bochwic, która w tym samym czasie pełniła kierownicze funkcje w Polskim Radiu i TVP. Oboje znaleźli się w komitecie poparcia Jarosława Kaczyńskiego na prezydenta przed wyborami w 2010 r.   Wielu znajomym i przyjaciołom Krzysztofa Skowrońskiego trudno pojąć, dlaczego tak silne upolitycznienie SDP dokonało się właśnie za jego rządów. Jego – wrażliwego, trochę nieśmiałego filozofa, szczycącego się tym, że jako jeden z nielicznych przeczytał „Ulissesa” Joyce’a, i to ze zrozumieniem. W latach 90. był dziennikarzem całkowicie – jak to się teraz mówi – z mainstreamu. Nie wszystkim podobała się jego metoda przeprowadzania wywi