Piekoszów: wójt siedzi, długi rosną

Policja, zupełnie bez wyczucia, przyszła do urzędu dopiero o godzinie dziewiątej. Dzień też był nietypowy, bo wtorek. Dokładnie 16 kwietnia. Wójt D. był już w trakcie spotkania z poważnymi ludźmi. Poważnych ludzi trzeba było wyprosić, choć nawet nie dopili kawy. Kilka godzin później wójt został wyprowadzony z urzędu gminy w kajdankach. Następnego dnia prokuratura postawiła mu sześć zarzutów o ogólnym charakterze korupcyjnym. A sąd podjął decyzję o jego tymczasowym aresztowaniu. A dalej to już było jak u Hitchcocka. W poniedziałek wyłączono urzędowi prąd za długi. A we wtorek ogłoszono, że gmina jest na progu bankructwa. Wyprowadzenie wójta i roweru Demokracja w Piekoszowie przeszła wszystkie choroby wieku dziecięcego. Jednak część z nich najwyraźniej zostawiła trwały ślad w organizmie. Pierwsza demokratycznie wybrana pani wójt urząd sprawowała zaledwie trzy miesiące. Za to swój gabinet okupowała ponad miesiąc po odwołaniu. Sytuacja była patowa, bo policja nie chciała podnosić ręki na demokratyczną władzę, nawet byłą. Urząd działał na wygnaniu, w remizie. To znaczy bardziej nie działał, bo wszystkie pieczątki i papiery były w budynku zajętym przez zbuntowaną. Po miesiącu policja wkroczyła jednak do akcji. Świadek tamtych zdarzeń zapamiętał, że z gabinetu wójta wyprowadzono: odwołaną panią wójt, nieznanego mu mężczyznę i rower. Nowo wybrany wójt słabo utrwalił się w świadomości mieszkańców. Urząd objął we wrześniu. Podobno kuszono go wizją wyższej emerytury. Co z tego, skoro jej nie dożył. 7 kwietnia zasłabł we własnym gabinecie i zmarł. Aby wyśrubować standardy, wprowadzono zapis, że każdy kolejny wójt ma mieć wyższe wykształcenie. Miał. Ale z radnymi przyszło mu rozmawiać jak równy z równym. Redaktor kieleckiej „Gazety Wyborczej” z sesji rady gminy w 1991 r. zanotował dialog wójta z radnym: „Następnego dnia po moim wyborze powiedział mi pan, że ma w dupie gminę, bylebym tylko dał panu zezwolenie na wódkę”. Dalej było jeszcze ostrzej. Ale szczęśliwie w połowie pyskówki po jednego z radnych przyszła żona, żeby kończył już z tym rządzeniem, bo po paszę dla zwierząt trzeba jechać. I pojechał. Następny wójt wiele nauczył się na błędach poprzedników. Radni wspominają, że czuł władzę i szybko się do niej przyzwyczaił. 22 radnych nie dawało mu rady. – Siedzimy we trzech, a butelki dwie były. Po przyjacielsku spożywamy. A on dopiero jak już na dnie ledwo co zostało, mówi do mnie, że po sądach będzie mnie włóczył – wspomina były radny. – O, ty jeden. Upodlić człowieka i zgnoić chcesz, pomyślałem. I już tej wódki z nim nie dokończyłem. Inni radni zarzucali mu, że o swoje rodzinne strony to dbał. A wsie na obrzeżach gminy miał w zapomnieniu. Ale wójt tak był mocny, że śmiał im się w twarz. Do czasu, aż skazano go za próbę wyłudzenia ubezpieczenia komunikacyjnego. Wyrok ma już zatarty. I to na tyle, że nie przypomina sobie nawet, czy ten wypadek, który spowodował, to na trzeźwo był czy nie. Ale urząd musiał oddać. Tyle że ku ogólnej konsternacji zaraz wystartował w wyborach i przeszedł nawet do drugiej tury. Zarzuty ogólnie korupcyjne Ludzie mówili, że z tą demokracją to jednak jest kłopot i trzeba ją naprawić, żeby kompromitacji ogólnowojewódzkiej nie było. Tak wybrano na wójta Tadeusza, znanego teraz jako Tadeusz D. Skromnego człowieka. Inteligenta z magisterium z chemii i ładną życiową kartą. Pierwsze zawiadomienie do prokuratury w jego sprawie przyszło jeszcze przed zaprzysiężeniem. Nowo wybrany wójt wraz z żoną mieli rzekomo kupować głosy wyborców. Kolejne oskarżenia sypały się jak z rękawa. Wójt zatrudnił dodatkowo zastępcę, bo średnio raz w tygodniu zeznawał, składał wyjaśnienia albo odpowiadał na pytania kolejnej kontroli. Długo się nawet utrzymał, bo aż ponad rok zajęło doprowadzenie go na ławę oskarżonych. Wraz z nim zasiadła tam cała 7-osobowa gminna komisja przetargowa. Wszystkim postawiono zarzut niedopełnienia obowiązków przy przetargu na oświetlenie. Solidarnie dzieląc winę, wychodziło na to, że każdy z nich naraził gminę na stratę rzędu 100 zł. Po dwóch latach procesu sąd drugiej instancji całkowicie oddalił zarzuty. Na jednym ze zdjęć widać, jak wójt po wyjściu z sądu ociera oczy rękawem.   Od tamtej pory Tadeusz D. dużo się nauczył. Głównie tego, że władza jest dla ludzi. A że prosili głównie o pracę, to wójt dawał, ile mógł. Kiedy obejmował posadę, urząd zatrudniał 37 urzędników. Dziesięć lat później w samym urzędzie gminy pracowało ponad 130 osób. Kolejnych 300 wójt zatrudniał w innych instytucjach finansowanych przez gminę. Stał się największym i najbardziej pożądanym pracodawcą. Jak ktoś nie miał kwalifikacji na urzędnika, to szedł na pomoc administracyjną. Jak nie miał szans w urzędzie, to szedł do robót interwencyjnych. Przychodziła samotna matka z długami i płakała, że się powiesi, to ją zatrudniał. Przychodził starszy mężczyzna z brakującymi latami do emerytury – też zatrudniał. Wybory wygrywał trzy razy z rzędu. Do momentu aresztowania – 16 kwietnia o godzinie dziewiątej w sprawie sześciu zarzutów o ogólnym charakterze korupcyjnym – wydawało się, że ludzie go kochają. Ale po wpisach na forum lokalnej gazety widać, że nie wszyscy: „Mam nadzieję że dostanie z 10 lat. NALEŻY SIE za traktowanie ludzi jak powietrze. Obiecywał Ludziom prace ale jeśli ktoś nie zapłacił lub nie był znajomym, to mógł stać miesiącami w kolejce do niego, być przy tym omijany pozbywany jak nie przez pana T. to przez sekretarke. Tyle razy uciekał mówiąc że zaraz przyjdzie... a on poprostu zwiewał” (pisownia zgodna z oryginałem). Targowica Na sesję rady gminy, zwołaną dwa tygodnie po aresztowaniu wójta Tadeusza D., przygotowano się w sposób specjalny. Zmobilizowała się zarówno opozycja w radzie, jak i poza radą gminy. Każdy chciał jako pierwszy złożyć wniosek o referendum w sprawie odwołania wójta. Atmosfera na sali była tak napięta, że ludzie nie mieli nawet głowy do szczegółów. Torebek z herbatą ze szklanek nie powyjmowali. Kożucha z kawowych fusów nie rozmieszali, tylko przez zęby cedzili, bo dynamika zdarzeń była ogromna. Pierwszy wniosek już o ósmej rano złożyli przedstawiciele kojarzeni z poprzednim wójtem. Ale rada stwierdziła, że nie może go rozpatrzyć, bo formalnie nie opuścił biura podawczego. Kolejny podpisało i złożyło pięciu radnych z urzędującej rady. W charakterze oskarżyciela wystąpił radny K., świeżo upieczony adwokat. Odkaszlnął, poprawił białe oprawki okularów, wzniósł rękę do nieba. Aż szkoda, że na sesję przyszło zaledwie 11 mieszkańców, i to głównie byli radni i wójtowie. Taka piękna przemowa ludzi ominęła. Radny K. płomiennie ganił, żarliwie namawiał, a na koniec mocno się domagał. Skutecznie porwał za sobą jeszcze dwóch radnych i pana Witka, który wykrzyczał do kamery lokalnej telewizji, że aresztowany wójt to świnia. Ale zapędził się i jeszcze przy okazji, tradycyjnie dla siebie, upomniał o polskość i rozkradziony majątek narodowy. I tu go uciszono. A następnie ogłoszono przerwę. Radny K. zderzył się z medialną nawałą. I szczerze powiedział, jak jest: – Zawsze miałem aspiracje do demokracji. Urodziłem się w Kielcach, ale mieszkam w Łosienku. I odkąd tu mieszkam, zauważyłem, że ci ludzie zasługują na kogoś więcej. Po przerwie rozdano nowe termosy z wrzątkiem. Zaparzono nowe kawy i pochylono się nad sytuacją finansową gminy. Głównie nad sprawą wyłączonych ulicznych latarni. – Taki stan stawia nas w złym świetle. Dlatego trzeba ludziom przywrócić światło – tłumaczył radny S. Zastępca wójta ripostował, że kasa jest pusta. Długi ogromne. 40 pracowników trzeba będzie zwalniać. Ciąć wszelkie koszty. Ale z czasem i prąd się pojawi. A radny S. wyraźnie poczerwieniał, bo sam jest na etacie gminy. Ożywiona dyskusja rozgorzała wokół długów. Dlaczego urząd ZUS za pracowników od października nie płacił? Faktur nie regulował? Ponad 7 mln zł długów różnego rodzaju jest do zapłaty na dziś, przy 40 mln budżetu w ogóle. I jak to jest? I kto jest winny, że Piekoszów stał się bękartem społeczeństwa? A ludność ma dość tej szeroko pojętej władzy. Przy takich zarzutach inny radny, K., nie wytrzymał i niczym Wyspiański wygarnął: Teraz to jakby wszyscy się obudzili. A kto za budżetami głosował? Kto kolejne kredyty zaciągał, inwestycje wymuszał na wójcie? Ale i jego uciszono argumentem, że sam dwóm córkom robotę w gminie załatwił. Z powodu braku dalszej argumentacji przewodniczący przeszedł do kolejnego punktu posiedzenia. Jednogłośnie uchwalono, że strata Gminnego Ośrodka Kultury pokryta zostanie z dochodów w roku następnym. Tak samo będzie z Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej. Na podwyższenie opłat za kanalizację i wodę się nie zgodzono. Zniesienia zerowej stawki podatku mieszkaniowego nie przedyskutowano. Samorozwiązania rady nie uchwalono. Z pozytywów odnotowano wzrost czytelnictwa w gminie (w ciągu pięciu lat przybyło 417 wypożyczających książki). I wizję uratowania gminnej kasy sprzedażą gruntów. W kuluarach zaczęto szeptać, że to stary numer. Bo radni już w zeszłym roku zapisali, że z gruntów będą mieli 3,2 mln zł zysku. A tak naprawdę miliona nie wyciągnęli. Tylko to taki manewr był, żeby dalej można było gminę zadłużać. Ale radni się unieśli, że tym razem grunt okazały, bo w sercu gminy p