Obrońcy życia kontratakują

Konserwatywni radykałowie, potocznie zwani obrońcami życia, tylko czekali na pretekst, by w nowej kadencji Sejmu domagać się od polityków PiS realizacji wcześniejszych obietnic. Tak jak przewidywaliśmy, Jarosław Kaczyński stał się zakładnikiem walczących z aborcją tzw. prolajferow, którym w przedwyborczej gorączce udzielił wsparcia (POLITYKA 39/15). Głosowanie w poprzedniej kadencji za obywatelskim projektem zaostrzającym prawo aborcyjne nic wówczas PiS nie kosztowało, gwarantowało za to przychylność Kościoła i środowisk katolickich. Cenę za tamten populistyczny gest przyjdzie zapłacić partii Kaczyńskiego w najmniej sprzyjającym momencie. Choć sam pomysł całkowitego zakazu przerywania ciąży podoba się wielu posłom partii rządzącej, jednak – jak można usłyszeć – to nie jest czas na otwieranie kolejnego frontu walki. PiS przejmuje instytucje państwa, walczy z Trybunałem Konstytucyjnym, Brukselą, zmaga się z krytyką kolejnych środowisk, do tego ma na głowie organizację Światowych Dni Młodzieży i szczytu NATO. Gorący spór o aborcję to ostatnia rzecz, której obecna władza potrzebuje. Dlatego politycy PiS próbują negocjować z Kościołem, aby ten poskromił zapędy fundamentalistów domagających się już nie tylko całkowitej delegalizacji aborcji, ale i kar więzienia, także dla matek, które przerwały ciąże. Krzykacze Prolajferzy w połowie marca złożyli u marszałka Sejmu projekt i uzasadnienie nowelizacji ustawy antyaborcyjnej; na dniach rozpoczną zbiórkę podpisów. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy zbiorą wymagane 100 tys., projekt wejdzie pod obrady najpóźniej jesienią. Obowiązujące od 1993 r. prawo i tak jest jednym z bardziej restrykcyjnych w Europie. Zezwala na przerwanie ciąży jedynie w trzech przypadkach: kiedy płód jest obarczony upośledzeniem lub ciężką chorobą, kiedy ciąża jest wynikiem przestępstwa oraz gdy zagraża życiu lub zdrowiu kobiety. Przygotowany przez organizacje pro-life projekt znosi te wyjątki. Projekt różni się od poprzedniego. – Tutaj zapisy prawne są lepiej doprecyzowane i to jest zasługa Instytutu Ordo Iuris – tłumaczy Mariusz Dzierżawski, założyciel Fundacji Pro – Prawo do Życia, jednej z organizacji stojących za Komitetem Inicjatywy Ustawodawczej „Stop aborcji”. Chodzi m.in. o doprecyzowanie, kiedy zaczyna się życie podlegające prawnej ochronie: „Od chwili poczęcia, to jest połączenia się żeńskiej i męskiej komórki rozrodczej” – czytamy w projekcie. Impulsem do nowej odsłony antyaborcyjnej krucjaty stał się zabieg przeprowadzony niedawno w stołecznym szpitalu im. Świętej Rodziny – tym samym, z którego przed dwoma laty zwolniono ówczesnego dyrektora prof. Bogdana Chazana, po tym jak odmówił aborcji nieodwracalnie uszkodzonego płodu (bezmózgowie) i według relacji pacjentki celowo przeciągał procedury, aby uniemożliwić legalne przerwanie ciąży (prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie narażania jej życia). Tym razem aborcję wykonano. Były przesłanki – w badaniach stwierdzono, że dziecko ma zespół Downa, wadę serca i nerek. To był początek 24. tygodnia ciąży, poród wywołano farmakologicznie. Tyle że półkilogramowy chłopiec urodził się żywy, zmarł po 22 minutach. Prawicowe media podniosły larum: „makabryczna zbrodnia”, „dziecko konało i krzyczało godzinę”, „umierało w męczarniach”. Domagały się rozliczeń: odwołania dyrektora, powrotu prof. Chazana, zmiany nazwy placówki i ukarania lekarzy, którzy nie podjęli prób reanimacji chłopca. Na nic się zdały tłumaczenia przedstawicieli szpitala, że zabieg wykonano zgodnie z wszelkimi procedurami medycznymi, czy nawet krajowej konsultant ds. neonatologii prof. Ewy Helwich, która zwracała uwagę, że uporczywa terapia w przypadku tak małego dziecka wiązałaby się tylko z dodatkowym bólem. Że z takimi wadami dziecko nie miało szans na przeżycie i nie mogło krzyczeć, a co najwyżej kwilić, bo jego płuca były niedojrzałe („GW”). Poseł Liroy-Marzec oraz ks. Ryszard Halwa z Fundacji S.O.S. Obrony Życia Poczętego zgłosili sprawę do prokuratury, a minister zdrowia Konstanty Radziwiłł oprócz kontroli w szpitalu zapowiedział opracowanie raportu ginekologicznego i położniczego – zaznaczył przy tym, że „prawo powinno chronić prawo do życia każdego człowieka”. Rzeźnicy To jednak nie uspokoiło sytuacji. Poziom emocji, jaki wywołała ta sprawa, przekroczył granice realizmu i przyzwoitości. Katolicki publicysta Tomasz Terlikowski posunął się nawet do zestawienia zabiegów aborcji z zamachami terrorystycznymi. „W Belgii w 2015 r. lekarze zabili 2021 osób. Islamscy terroryści, jak na razie trzydzieści kilka. I kto tu jest prawdziwym zabójcą?” – pytał w dniu zamachów w Brukseli. Wcześniej zaś przekonywał, że aborcje przekształcają szpitale w rzeźnie i że „zakaz aborcji eugenicznej to absolutna konieczność. PiS, który teraz jest u władzy, nie może tego ignorować. Krew tego biednego dziecka woła o pomstę do nieba”. W sukurs Terlikowskiemu przyszedł Dominik Zdort z „Rzeczpospolitej”, który domaga się, aby nie poprawiać obecnie obowiązującej ustawy, ale „jak najszybciej ją znieść w całości. I po prostu zacząć korzystać z art. 148 Kodeksu karnego: Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od lat ośmiu do 25 albo karze dożywocia”. Dla Zdorta tzw. kompromis aborcyjny jest „po prostu legalizacją mordowania niewinnych istot w sposób wyjątkowo bestialski”. Odezwała się także druga strona sporu, choć i tu emocje wzięły górę. Adrian Zandberg, lider Razem – partii, która w ostatnim czasie najwyraźniej zaczęła zdawać sobie sprawę, że za obietnicę 500 zł na dziecko nie warto przymykać oczu na nierespektowanie prawa i próby ograniczania wolności człowieka – napisał na Twitterze, że „zmuszanie kobiet do rodzenia ciężko upośledzonych płodów to barbarzyństwo. Włos się jeży na głowie, że min zdrowia jest rozważający to talib” [pisownia oryg.]. Po tym wpisie żona Terlikowskiego stwierdziła, że Zandberg jest „niczym kapo na rampie”. Zakładnicy A to dopiero zalążek tego, co może nas czekać za kilka miesięcy. Powracający co jakiś czas temat aborcji każdorazowo wywołuje ogromne emocje. Zarówno wypracowywanie na początku lat 90. tzw. kompromisu, jak i próby jego naruszenia zawsze kończyły się awanturą polityczną. Prezes Kaczyński, jak się mówi w jego otoczeniu, chce tego uniknąć, przynajmniej w tym roku. – Oczywiście, jesteśmy zakładnikami poprzednich głosowań, są one wiążące, bo nie można mieć różnych schematów zachowań w zależności od kadencji – przyznaje jeden z posłów PiS. – Projekt, tak jak zapowiadaliśmy, nie zostanie odrzucony i pójdzie do komisji, jednak nie sądzę, aby wyszedł z niej jeszcze w tym roku, ponieważ nie ma ani atmosfery do podejmowania takich tematów, ani woli, żeby się teraz wikłać w spory światopoglądowe. Zresztą, to nie jest prezesowi na rękę, bo zawsze istnieje ryzyko, że znajdzie się jakiś „Marek Jurek” z ósmego miejsca w Parczewie, przez którego możemy stracić samodzielną większość. Poprzednim razem, kiedy PiS był u władzy, kwestia aborcji na tyle poróżniła polityków tej partii, że z klubu odszedł Marek Jurek – po tym jak ówczesny Sejm odrzucił projekt zmiany konstytucji w tzw. sprawie ochrony życia poczętego (kwiecień 2007 r.), Jurek zrezygnował z funkcji marszałka, odszedł z partii i powołał własną: Prawicę Rzeczypospolitej (obecnie jeden z satelitów PiS). W partii Kaczyńskiego oraz w przybocznych Solidarnej Polsce Ziobry i Polsce Razem Gowina oczywiście nie brakuje zwolenników jeszcze większego ograniczenia prawa do aborcji, a nawet całkowitego jej zakazu, jednak – jak przekonują nasi rozmówcy z PiS – interes polityczny weźmie górę. Manifestacje, podobne do tych w obronie Trybunału, skargi i ewentualne prośby o interwencję instytucji zagranicznych broniących praw człowieka, byłyby kolejnym uderzeniem w partię rządzącą, podważaniem jej legitymizacji. I trudnym sprawdzianem dla premier Szydło, która i tak ledwo sobie radzi z krytyką i naciskami w związku z sytuacją wokół TK. Nie bez powodu prezes Kaczyński wystąpił w ubiegłym tygodniu z apelem, aby do czasu wyjazdu papieża Franciszka z Polski „nie prowadzić ostrych walk politycznych” i „nie wynosić sporów na zewnątrz”. Stąd też nieformalne rozmowy z Kościołem i próby przekonania hierarchów, aby powstrzymali antyaborcjonistów przed naciskami na rząd i parlament. Sam Kościół po wyborach nie podnosił kwestii związanych z ochroną życia. Wiceprzewodniczący episkopatu abp Marek Jędraszewski na łamach „Idziemy” tłumaczył to tym, że rząd „od samego początku jest wystawiony na wielką presję wewnętrzną i zewnętrzną. Trudno, żeby przy tych wszystkich napięciach dodawać jeszcze kolejne”. Władza jest dla Kościoła szczodra, do tego wygasza program in vitro, to na razie biskupom wystarczy. (Terlikowski jest przekonany, że „obrońcy życia i tak podpisy zbiorą, także bez mocnego wsparcia Episkopatu”). Obrońcy Jednocześnie politycy PiS są zakładnikami własnych deklaracji, że nie będą utrącać projektów obywatelskich („tak jak robiła to poprzednia władza”). Dlatego premier Szydło, dopytywana o obywatelski projekt zakazujący aborcji, oświadczyła, że: „taki projekt powinien zostać przesłany przynajmniej do komisji i tam powinny się odbywać prace”. Tam najpewniej też utknie. Jest też drugi scenariusz, który zakłada poddanie sprawy aborcji pod referendum. Wówczas władza mogłaby powołać się na wolę społeczeństwa. To zaś – jak pokazują najnowsze wyniki badań (panelu Ariadna dla „DGP” i Dziennik.pl) – chce zmian, ale idących w kierunku liberalizacji przepisów antyaborcyjnych (50,9 proc.), a nie ich zaostrzania. Co więcej: ponad połowa wyborców PiS pozytywnie lub raczej pozytywnie ocenia obowiązujące prawo. Pewnie dlatego „obrońcy ż