Tydzień w polityce

Dowiedzieliśmy się m.in., że Prokuratura Krajowa prowadzi cztery dochodzenia „związane z wątkiem głównego śledztwa smoleńskiego”. Jest wśród nich śledztwo dotyczące zdrady dyplomatycznej, czyli działania na szkodę Polski w stosunkach z rządem obcego państwa. Prokuratura nie wskazuje osób, które podejrzewa o to ciężkie przestępstwo, ale prominentni politycy PiS mówią wprost, że chodzi o Donalda Tuska. Tylko ktoś bardzo naiwny może uważać, że wypowiedzi polityków partii rządzącej są ich prywatnymi opiniami i nie będą miały wpływu na pracę prokuratury. Tak mogłoby być, gdyby ta była niezależna od władzy politycznej, ale przecież jest zupełnie inaczej. Prokurator generalny ma nad prokuratorami władzę absolutną; jest ambitnym i ważnym politykiem obozu rządzącego, ale obecnie całkowicie zależnym od Jarosława Kaczyńskiego, którego poglądy na temat przyczyn katastrofy smoleńskiej i odpowiedzialnych za nią są doskonale znane. W zeszłym tygodniu odwołano też ze stanowiska Macieja Laska, przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, który kompetentnie, stanowczo i nie dając wyprowadzić się z równowagi, bronił ustaleń komisji Millera. To prawda, że Polacy są podzieleni w ocenie przyczyn katastrofy smoleńskiej. Przyjmujący wersję o zamachu są wprawdzie w mniejszości, ale jest to mniejszość znacząca. Nie oznacza to jednak, że mity przez nich wyznawane można traktować jako koncepcje równoprawne z rezultatem prac rządowej komisji pod przewodnictwem Jerzego Millera i prokuratury (wcześniej – niezależnej od władzy politycznej). Z jednej strony bowiem mieliśmy – i mamy – do czynienia ze zmieniającymi się, kuriozalnymi teoriami, niepopartymi żadnymi badaniami czy dowodami, wygłaszanymi przez amatorów niemających doświadczenia w badaniu katastrof lotniczych (swoją drogą, niektórzy z nich sprawiają wrażenie, oględnie rzecz ujmując, postaci dziwacznych). A z drugiej – z rezultatami żmudnej pracy specjalistów od wypadków lotniczych, wysokiej klasy ekspertów i prokuratorów. Przez 10 miesięcy podkomisja powołana przez ministra Macierewicza poszukiwała dowodów na zamach i błędy popełnione przez komisję Millera. Dla uważnych obserwatorów konferencji prasowej podkomisji smoleńskiej, która odbyła się w połowie września, jest oczywiste, że nie znalazła ona ani jednego, ani drugiego. W tej sytuacji decyzja prokuratury o ekshumowaniu szczątków niemal wszystkich ofiar katastrofy jest aktem bezsensownym i okrutnym w stosunku do tych rodzin, które wyraźnie tego sobie nie życzą, gdyż wiedzą, jak zginęli ich bliscy. Przeżywałem katastrofę smoleńską nie tylko jako narodową tragedię, ale także jako tragedię osobistą. W tej katastrofie zginęło kilku moich bliskich kolegów. Zginął także Aram Rybicki, jeden z najbliższych mi ludzi, z którym przyjaźń zawarłem w szkolnej klasie i przez ponad 40 lat ją kultywowałem. Szliśmy przez życie razem. W pełni solidaryzuję się z jego żoną Małgosią, z ich córką Magdą, z siostrami i braćmi, którzy kategorycznie przeciwstawiają się ekshumacji jego szczątków. I pytam: czy w imię absurdalnych teorii lub podtrzymywania złych emocji w społeczeństwie i mobilizowania „twardego jądra” zwolenników PiS można zakłócać spokój zmarłych i emocjonalnie torturować ich bliskich? Niejednokrotnie pisałem, że głębokie i trwałe rozdarcie naszej wspólnoty narodowej uważam za najbardziej bolesną konsekwencję rozpoczętego w 2005 r. konfliktu pomiędzy „Polską pisowską” i „antypisowską”. Teza o zamachu smoleńskim odgrywa chyba największą rolę w jego eskalowaniu i może doprowadzić do tragedii. Próbuję się wczuć w emocje ludzi, którzy wierzą w zamach. Wiem, że gdybym znalazł się w tej grupie, to – pomimo że jestem człowiekiem raczej nieskłonnym do ulegania silnym, negatywnym emocjom – pragnąłbym przede wszystkim odwetu i kary. Anne Applebaum ma całkowitą rację, twierdząc, że teoria spiskowa stała się polską ideologią państwową, która prowadzi do dezawuowania pracy wykonanej przez nasze państwo dla wyjaśnienia przyczyn katastrofy smoleńskiej. Wydaje się, że „granie” katastrofą przez obóz rządzący może prowadzić do realizacji jednego z dwóch scenariuszy. Pierwszy to ogłoszenie w imieniu państwa polskiego, że 10 kwietnia 2010 r. doszło do zamachu na polską delegację z prezydentem Lechem Kaczyńskim na czele. Powinno mu towarzyszyć wskazanie osób odpowiedzia