„O tym, czy ustawa o Sądzie Najwyższym jest zgodna z zasadami praworządności, powinni się wypowiedzieć sędziowie Trybunału Sprawiedliwości UE” – petycję wzywającą Komisję Europejską do zaskarżenia ustawy o SN każdy może podpisać na stronie naszademokracja.pl.
Trybunał, przyjąwszy skargę, mógłby wydać zarządzenie tymczasowe – analogicznie do zarządzenia w sprawie Puszczy Białowieskiej – wstrzymujące „wycinkę” (mającą nastąpić 3 lipca) sędziów SN i NSA, którzy weszli w nowy wiek emerytalny. Tymczasem przebieg piątkowej rozprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości w sprawie pytania irlandzkiego sądu o stan praworządności w Polsce może być zimnym prysznicem dla tych, którzy pokładają w Komisji Europejskiej nadzieje obrony polskich sądów.
Pytanie irlandzkiego sądu dotyczyło tego, czy może – w ramach europejskiego nakazu aresztowania (ENA) – wydać Polsce człowieka ściganego za handel narkotykami, skoro reformy rządu PiS dotyczące systemu wymiaru sprawiedliwości podważają zaufanie do niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Irlandzka sędzia Aileen Donnelly swoje wątpliwości oparła na opiniach Komisji Weneckiej i unijnych zaleceniach dla Polski wydanych w ramach procedury ochrony praworządności.
Dla Polski gra toczy się o to, czy Trybunał oceni nasz wymiar sprawiedliwości pod kątem spełniania europejskich standardów. Ale dla państw Unii, a także dla samej Komisji Europejskiej, gra toczy się o to, czy ENA nadal będzie się stosować automatycznie, na zasadzie wzajemnego zaufania do systemów wymiaru sprawiedliwości UE, czy nie. Gdyby zasada automatyzmu została podważona, ENA przestałoby być tak użytecznym środkiem ścigania przestępców na terenie Unii.