Początki Tuska: KPO i negocjacje koalicyjne
Początki Tuska. Co z KPO? Komu w nowym rządzie jaki resort przypadnie?
Dziesięć dni po wygranych przez opozycję wyborach, zanim na serio rozpoczęły się negocjacje koalicyjne, Donald Tusk wyruszył do Brukseli, żeby rozmawiać o zablokowanych unijnych funduszach. Polska potrzebuje pieniędzy z UE, szczególnie gdy słyszymy coraz gorsze informacje o stanie finansów publicznych.
Problemy dotyczą Krajowego Programu Odbudowy – to już zatwierdzone 34 mld euro z Unii w dotacjach i pożyczkach (plus kolejne 23 mld taniego kredytu, o który rząd Morawieckiego zwrócił się do Brukseli w sierpniu). Polska nie spełniła wynegocjowanych z Brukselą warunków dotyczących praworządności – odpowiednia ustawa została w lutym skierowana przez Andrzeja Dudę do Trybunału Julii Przyłębskiej, gdzie utknęła. A zegar tyka – pieniądze trzeba wykorzystać do końca 2026 r.
Kłopoty z praworządnością rozlały się także na fundusze spójności. To aż 72 mld euro na projekty infrastrukturalne, wsparcie firm czy szkolenia. Polska dostała kilka miliardów euro zaliczki, ale gros funduszy także zostało wstrzymane.
Z Tuskiem spotkały się szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola, co pokazuje pozycję byłego (i zapewne przyszłego) premiera w Brukseli. Co przyniesie ta wizyta? Po powołaniu rządu Tusk może zapewne liczyć na szybkie odblokowanie funduszy spójności, lecz z pieniędzmi z KPO nie będzie już tak prosto. Warunki ich wypłaty zostały bowiem zapisane w unijnych dokumentach (chodzi o prawo sędziów do przeprowadzenia tzw. testu niezależności innego sędziego oraz do dyscyplinarki przed niezależnym sądem). Tusk po spotkaniu z von der Leyen wyraził nadzieję, że Bruksela nie będzie czekała na zakończenie zmian legislacyjnych, tylko odblokuje pieniądze już po skierowaniu projektów do Sejmu.