25 lat Polski w NATO i szarpanina o wieniec. 5 ważnych tematów, o których musisz dziś wiedzieć
1. Polska w NATO już od 25 lat
12 marca 1999 r., a więc 25 lat temu, Polska, Czechy i Węgry zostały oficjalnie przyjęte do największego na świecie sojuszu wojskowego: Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO).
Kulisy wejścia Polski do NATO odsłania były ambasador w USA Jerzy Koźmiński
Z tej okazji prezydent Andrzej Duda i premier Donald Tusk odwiedzają Stany Zjednoczone. O godz. 15:30 czasu lokalnego (20:30 w Polsce) politycy spotkają się w Białym Domu z prezydentem USA Joe Bidenem. Rozmowy mają dotyczyć obecnej sytuacji Sojuszu i jego ewentualnego rozszerzenia (w tym o Ukrainę), lipcowego szczytu NATO w Waszyngtonie, ale także współpracy polsko-amerykańskiej i polskich zakupów zbrojeniowych w USA. Prezydent Duda zapowiedział, że zamierza zaproponować, by państwa Sojuszu zobowiązały się do przeznaczania nie 2, a 3 proc. swojego PKB na obronność.
Wejściu Polski do NATO swoje orędzie poświęcił w poniedziałek także prezydent Andrzej Duda. „Członkostwo Polski w NATO jest symbolem naszej narodowej jedności”, „to jedno z największych osiągnięć w naszej najnowszej historii” – mówił Duda. „Nasza ojczyzna jest dzięki temu dzisiaj bezpieczna, a członkostwo Polski w NATO jest symbolem naszej narodowej jedności” – przekonywał prezydent. Podkreśleniu jedności ws. bezpieczeństwa służyło także zwołane na poniedziałek rano posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
2. Osajda, „kozioł ofiarny” afery wizowej, zeznaje przed komisją
Prace wznowiła sejmowa komisja śledcza ds. afery wizowej. Przesłuchała m.in. byłego dyrektora w MSZ Jakuba Osajdę, zdymisjonowanego z funkcji dyrektora biura prawnego i zarządzania zgodnością MSZ 15 września 2023 r. Uważa on, że to ustawa o służbie zagranicznej była „matką wszystkich nieprawidłowości, a być może matką albo macochą wszystkich afer związanych z MSZ. „Osajda był chętny do zeznań, bo to jego właśnie – obok b. wiceministra MSZ Wawrzyka i jego asystenta o niejasnym pochodzeniu i roli Edgara Kobosa (...) – wyznaczono do roli kozła ofiarnego, gdy wyszła na jaw afera wizowa” – relacjonuje na swoim blogu Ewa Siedlecka.
„Nie ma jednej afery wizowej, jest wiele afer wizowych, które nakładają się na siebie” – przekonywał komisję Osajda. Siedlecka komentuje: to, co Osajda mówił, „skłania raczej do innego podsumowania – że afera była jedna: rządy PiS-u. Afera indolencji, niekompetencji, chaosu i złodziejstwa podlana patriotycznym sosem na osłodę”.
„Według mojej wiedzy rzekoma afera wizowa nie istnieje” – oświadczyła z kolei asystentka Piotra Wawrzyka Maria Wiktoria Raczyńska. I dowodziła przed komisją w swobodnej wypowiedzi: „rzekome sprzedawanie wiz jest raczej technicznie niemożliwe, więc według wszelkiego prawdopodobieństwa jest mitem”.
Jednocześnie Raczyńska przyznała, że na prośbę Wawrzyka przekazywała do departamentu konsularnego listy nazwisk osób ubiegających się o wizy otrzymane od Edgara Kobosa. Dostawała je w formie „znikających wiadomości” na Messengerze, w czym nie dopatrzyła się niczego niewłaściwego. Potwierdziła także, że czasem listy z nazwiskami przekazywał bezpośrednio do departamentu konsularnego minister Wawrzyk.
3. Inflacja z tarczami i bez
W poniedziałek swoje prognozy dotyczące inflacji i PKB na najbliższe lata przedstawił Narodowy Bank Polski.
W związku z tym, że rząd nie zdecydował jak dotąd, czy, kiedy i w jakim stopniu wygaszone zostaną tarcze antyinflacyjne, ekonomiści NBP przygotowali dwa warianty wyliczeń: w scenariuszu z kontynuacją tarcz antyinflacyjnych i bez. Tarcze obejmują przede wszystkim ceny energii, gazu i ciepła dla gospodarstw domowych (pozostają zamrożone do końca czerwca tego roku) i zerową stawkę VAT na żywność (do końca marca).
Jeśli tarcze zostaną utrzymane, inflacja wyniesie:
- 3 proc. w 2024 r.,
- 3,4 proc w 2025 r.,
- 2,9 proc. w 2026 r.
Bez działań osłonowych będzie to:
- 5,7 proc. w 2024 r.,
- 3,5 proc. w 2025 r..
- 2,7 proc. w 2026 r.
Nawet z tarczami antyinflacyjnymi inflacja nie spada do punktowego celu NBP pod koniec tego roku, a – jak uważają ekonomiści – trend wzrostowy wkrótce powróci. W środę Rada Polityki Pieniężnej po raz piąty z rzędu zdecydowała o utrzymaniu stóp procentowych na dotychczasowym poziomie 5,75 proc. Wszystko wskazuje na to, że tak zostanie na następne miesiące, a być może do końca roku.
Tempo wzrostu PKB w przypadku przedłużenia tarcz antyinflacyjnych ma przyspieszyć do 3,5 proc. w 2024 r., a w kolejnych latach ma wynieść odpowiednio: 4,2 proc. w 2025 r. i 3,3 proc. w 2026 r. Bez działań osłonowych PKB w 2024 r. sięgnęłoby 3,2 proc., rok później 3,6 proc., a w 2026 r. znów 3,2 proc.
4. Policja ws. szarpaniny o wieniec
W styczniu Anita Czerwińska, w niedzielę Marek Suski – posłowie PiS zerwali tabliczkę z wieńca przed pomnikiem smoleńskim na pl. Piłsudskiego. W październiku minionego roku wieniec z napisem: „Pamięci 95 ofiar Lecha Kaczyńskiego, który ignorując wszelkie procedury nakazał pilotom lądować w Smoleńsku w skrajnie trudnych warunkach. Spoczywajcie w pokoju. Naród Polski”, zniszczył Jarosław Kaczyński. W ostatnią niedzielę także doszło do szarpaniny z udziałem Kaczyńskiego, a w poniedziałek do sprawy odniosła się policja – wcześniej bierna lub aktywnie wspierająca zwalczanie kontrmanifestacji, i to mimo wyroku sądu, który zdecydował w 2021 r., że kontrowersyjny wieniec nie znieważa pomnika smoleńskiego. Komenda Stołeczna Policji oświadczyła, że nikt nie jest ponad prawem, i zasugerowała, że polityków mogą spotkać konsekwencje.
Podczas zabezpieczeń często dochodzi do naruszeń prawa, również przez osoby posiadające immunitet. Takie zachowania są przez nas rejestrowane. Gdy ujawnimy przypadki naruszenia norm prawnych przez osoby posiadające imunitet kierujemy do Marszałka Sejmu wniosek o jego uchylenie. pic.twitter.com/n5ONy0nrxQ
— Policja Warszawa (@Policja_KSP) March 11, 2024
Podczas zabezpieczeń często dochodzi do naruszeń prawa, również przez osoby posiadające immunitet. Takie zachowania są przez nas rejestrowane. Gdy ujawnimy przypadki naruszenia norm prawnych przez osoby posiadające imunitet kierujemy do Marszałka Sejmu wniosek o jego uchylenie. pic.twitter.com/n5ONy0nrxQ
— Policja Warszawa (@Policja_KSP) March 11, 2024
Wieńce pod pomnikiem smoleńskim w miesięcznice katastrofy 10 kwietnia 2010 r. składają delegacje posłów PiS z Kaczyńskim na czele. Zwyczaj ten ma jednak swoich przeciwników, manifestujących swój sprzeciw w ramach wolności słowa.
5. Urszula Honek z nominacją do Bookera
„Białe noce” („White Nights”) Urszuli Honek w tłumaczeniu Kate Webster trafiły na tzw. długą listę książek nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2024. Wydany w 2022 r. nakładem Czarnego zbiór opowiadań to czwarta – po „Sporyszu” (2015), „Pod wezwaniem” (2018) i „Zimowaniu” (2022) – książka w dorobku Honek. „Białe noce” doczekały się już Nagrody Fundacji im. Kościelskich i Nagrody Conrada oraz – między innymi – nominacji Paszportów POLITYKI.
„Ta nominacja pokazuje, że właśnie dzięki znakomitym tłumaczom i tłumaczkom literatura polska może być zauważona na tak wymagającym rynku, na którym trudno przebić się nieanglojęzycznym książkom” – komentuje u nas Justyna Sobolewska. I namawia, by trzymać kciuki za Honek i Webster, bo wyróżnienie honoruje zarówno autora/autorkę, jak i tłumacza/tłumaczkę.