Młynarski-Masecki: udany powrót w lata 20.

Nie ukaże się już w tym roku płyta lepiej godząca masowe i koneserskie gusta. Bo pianista Marcin Masecki (tu również jako aranżer) i perkusista Jan Emil Młynarski (tu jako wokalista) założyli nowy zespół nie po to, żeby dać nowe życie szlagierom z międzywojnia. Te żyją cały czas. Założyli ten nowy jazz-band, żeby wymyślić starym piosenkom alternatywną wersję historii. Taką, w której warszawski świat orkiestr tanecznych nie ginie podczas wojny, tylko dalej się rozwija. Stąd dla wielu osób te wersje zabrzmią lepiej niż oryginały słuchane z płyt Syrena Record. „Orkiestra Młynarskiego i Maseckiego ma wielką szansę zdominować, i to w najlepszym tego słowa znaczeniu, rynek muzyki retro w Polsce” – pisze Tomasz Lerski, znawca muzyki przedwojennej i autor monografii Syreny, w eseju towarzyszącym tej płycie. Kreśli w nim obraz sytuacji: Warszawy lat 20. zachłannie nadrabiającej zaległości wobec Paryża czy Londynu. Miasto jest przez kilka lat jednym z najważniejszych miejsc narodzin nowej formy muzycznej – piosenki. „W sumie – powstała w Polsce wspaniała muzyka rozrywkowa, beztroska, lekka, pogodna. Skutecznie broni się upływowi czasu i stanowi, przynajmniej częściowo, istotny element podtrzymujący aż do dziś legendę polskiego międzywojnia”. Tę legendę przez okres Polski Ludowej przeniosły filmy i kabaret, dziś jednak sytuacja dojrzała do tego, by z powrotem dostrzec w niej naszą wersję słynnego zbioru standardów Great American Songbook, docenić czysto muzyczne walory. To dlatego „Noc w wielkim mieście” grupy Jazz Band Młynarski-Masecki to rzecz o tak uniwersalnym, międzypokoleniowym charakterze. W życiu Młynarskich przedwojenna piosenka wraca jak refren. Równo 30 lat temu Wojciech Młynarski przygotował w Teatrze Ateneum spektakl „Hemar”. Głośny także dlatego, że przypominał dorobek satyryka i autora tekstów przez PRL zapomnianego – bo niechętnego powojennej Polsce. „Tak się w moim życiu złożyło, że z nazwiskiem Mariana Hemara jako autora piosenek zetknąłem się bardzo wcześnie, mając jakieś osiem czy dziewięć lat” – pisał Młynarski w programie tamtego przedstawienia, wspominając przedwojenny dom dziadków w Komorowie pod Warszawą i stojący tam luksusowy patefon elektryczny – ostatni przedwojenny krzyk mody. Tak się złożyło, że w 1987 r. sytuacja się powtórzyła. Na próbach „Hemara” pojawiał się ośmioletni wówczas Janek Młynarski, któremu to doświadczenie wbiło się w pamięć. – To było dla mnie pierwsze spotkanie z tamtą estetyką, ale już wiedziałem, że to byli bardzo ważni polscy twórcy – mówi dziś, tłumacząc, że chodzi o artystów pojawiających się na pożółkłych fotografiach z warszawskiego klubu Adria, teatru Morskie Oko lub studia wytwórni Syrena na Wiśniowej. Szefów orkiestr, jak Henryk Gold czy Jerzy Petersburski, kompozytorów jak Henryk Wars, autorów tekstów – jak Andrzej Włast. Wspólnie z Maseckim zaczęli się zastanawiać, jak bardzo zainspirowaliby kolejne pokolenia, gdyby wszyscy zostali w Polsce. – Jak wyglądałby wtedy młody polski jazz lat 50., 60. i późniejszy – zastanawia się Młynarski. Tymczasem dużą część tej tradycji straciliśmy bezpowrotnie. Włast został zastrzelony podczas próby ucieczki z warszawskiego getta. Artur Gold zginął w Treblince, jego brat Henryk wyjechał do Ameryki, podobnie Wars. Trafił tam również Samuel Ferszko, autor piosenek śpiewanych przez Wierę Gran. Fanny Gordon, wybitna kompozytorka żydowska o rosyjskich korzeniach, jeszcze w latach 30. wyjechała do USA, a pod koniec wojny powróciła do Związku Radzieckiego. Adam Aston również, po okresie walki w armii Andersa, wylądował na emigracji. – Mam nadzieję, że ludzie odkryją dzięki nam świat kompletnie przysypany popiołem – mówi Młynarski. – Czasem mi się wydaje, że mam całe ręce w popiele. Aston jest dla Młynarskiego wzorem bezpośrednim – jako wokalista. – Kunszt, technika, elegancja, fraza. Wykonawca ponad 900 piosenek nagranych na czarne płyty do 1939 r. w trzech językach: po polsku, hebrajsku i w jidysz – wylicza muzyk, który w nowej roli wykorzystuje doświadczenia z Warszawskiego Combo Tanecznego, i skupia się nad frazą. Śpiewa z wibratem, idealną dykcją, czasem jeszcze scenicznym „l”. – Sumiennie odrabiam rzemiosło, zakładając frak – komentuje. Bo o tej więzi, którą poczuł z wykonawcami z międzywojnia, współdecyduje profesjonalizm ówczesnego rzemiosła muzycznego. Profesjonalizm – tak nazywała się również grupa Marcina Maseckiego. Już wtedy, sześć lat temu, nagrodzony Paszportem POLITYKI pianista zadawał pytanie o ciągłość historii jazzu w Polsce i, demonstracyjnie grając premierowy koncert w restauracji, przypominał, że jego rodowód jest inny i dłuższy, niż się przywykło pisać. Masecki prowadził też skupioną wokół środowiska wytwórni Lado ABC Warszawską Orkiestrę Rozrywkową im. I. Krenza. Teraz napisał nowe aranżacje polskich standardów, zestawiając dla ich potrzeb jazz-band niezwykle lekki rytmicznie z brzmieniem opartym na płynących partiach instrumentów dętych: saksofonów, klarnetów i suzafonu. Czasem – jak w zacinającym się na modłę płyty winylowej szlagierze „Nikodem” Warsa – sygnalizuje wierność własnemu stylowi. Ale przede wszystkim wspólnie z Młynarskim nadają orkiestrom przedwojennym nowocześniejszy, ba