60 lat Muzeum Guggenheima, w którym tworzyła się (i tworzy) historia sztuki

Nowojorskie muzeum świętuje 60. urodziny. To dobra okazja, by przywołać nieco fascynującej historii związanej z tym słynnym gmachem, który zrewolucjonizował myślenie o tym, jak może i powinno wyglądać muzeum sztuki.

Nazwisko Guggenheim wywołuje mimowolne skojarzenia ze sztuką nowoczesną nawet u osób, którym nie do końca z nią po drodze. Są ku temu dwa powody: Peggy Guggenheim i jej wuj Solomon. Uwagę poświęcimy drugiemu, patronowi najbardziej charakterystycznego muzeum na świecie, które w październiku 1959 r. otworzyło – jak się później miało okazać – nowy rozdział w historii sztuki.

Dokładnie przed stu laty przemysłowiec i biznesmen Solomon R. Guggenheim postanowił wycofać się z prowadzenia interesów, by skupić się wyłącznie na kolekcjonowaniu sztuki nowoczesnej. W Europie szalał dadaizm, kończył się kubizm i nadciągał surrealizm. Kilka lat później Solomon poznał w USA niemiecką abstrakcjonistkę Hillę von Rebay, która wkrótce stała się jego doradczynią. Za jej namową skupił się na sztuce abstrakcyjnej i niefiguratywnej. Współpraca doprowadziła do powstania w 1937 r. Fundacji Solomona R. Guggenheima. Dwa lata później w Nowym Jorku powstało The Museum of Non-Objective Painting. Jego tymczasowa siedziba już w kilka lat okazała się za mała dla kolekcji pęczniejącej od prac Kandinsky’ego czy Pieta Mondriana.

Najpiękniejsze muzeum Ameryki

Na początku lat 40. było już wiadomo, że potrzeba nowej, znacznie większej siedziby. W 1943 r. projekt powierzono amerykańskiemu architektowi Frankowi Lloyd Wrightowi. Muzeum miało być „niepodobne do żadnego innego na świecie”. Z tego punktu umowy, jak wiadomo, architekt wywiązał się znakomicie.

Zanim jednak muzeum otwarto dla publiczności, upłynęło przeszło 16 lat. Miało to związek z powojenną inflacją, ale i kłopotami z odszukaniem lokalizacji.