Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Kultura

Aktywna ikona

Kawiarnia literacka: Krzysztof Siwczyk

Zdarza się, że zestawia się lirykę Kozioł z tym, co pisała Wisława Szymborska.

Urszula Kozioł 20 czerwca kończy 90 lat. Piękny jubileusz wybitnej poetki zmobilizował mnie do podsumowania aktywów i pasywów naszej wieloletniej, literackiej znajomości. Zażyłość z twórczością Kozioł czułem od samego początku świadomych lektur, niemniej pani Urszula zawsze wydawała mi się nieco niedostępna. Z racji pokoleniowej różnicy mam dla niej ogromy respekt, z kolei jej literackie dokonania zdejmują mnie czasem strachem.

Najpierw śledziłem jej twórczość w perspektywie „starszych sióstr i braci”, którzy z niejednego pieca chleb jedli i niejedno w życiu przeżyli. Była dla mnie nie tyle przedstawicielką pokolenia „Współczesności” – doświadczonego wojną i komunizmem – ile całkowicie osobną i samotną planetą poetycką, która porusza się po własnej trajektorii, przyciągając lub odpychając czytelnika. Mnie mocno przyciągnął wybitny tom wierszy „Przelotem” z 2007 r. Miałem wtedy 30 lat i zdawało mi się, że dorastam do tej poezji, w której wrocławska poetka i felietonistka powracała pamięcią do świata traumatycznego dzieciństwa i wojennych czystek. Jednak nie o zwątpienia natury historycznej szło w tej książce. Jej ciężką i duszną atmosferę zapewniały zwątpienia zgoła metafizyczne. W krótkim wierszu bez tytułu pisała: „przyśnił mi się nie tyle Bóg / ile jego sobowtór / był także niewidzialny / ale mimo to / łatwo było poznać / że jest / i że to przecież / wcale nie on”. Ten fragment skupia jak w soczewce cały obszar wątpliwości, jakimi karmi się poezja Kozioł. Są to zwątpienia funeralne, leksykalne i światopoglądowe. Bóg – w tym wypadku instancja ocalająca sens wysiłków godzenia się z przemijaniem – występuje w roli sobowtóra. Ta gra masek jest istotnym sygnałem obecności pustki w naszym życiu, z której nie lubimy zdawać sprawozdań.

Polityka 25.2021 (3317) z dnia 15.06.2021; Kultura; s. 81
Oryginalny tytuł tekstu: "Aktywna ikona"
Reklama