Kultura

Nigdy przedtem

Kawiarnia literacka: Krzysztof Siwczyk

Odnoszę wrażenie, że czytając Sommera, można sobie gwizdać na to, co czyni nasze życie poddanym brutalnym prawom przemijania.

Lubię wiedzieć, że jest Piotr Sommer. Całe moje literackie życie mija w tej pewności wiedzy, że jest i że czasem, z rzadka, wyda coś swojego. Chociaż w przypadku tego poety to „coś” zwyczajowo okazuje się „czymś super”. Mam pewność, że cudzysłów spodoba się autorowi „Lat praktyki” – książki, jak się mawia, pierwszorzędnie zrobionej, podkręconej przez starego, poetyckiego wyjadacza. Jednak nie jest to książka senilna. Fakt, Piotr nie jest już młodzieniaszkiem, ale w poezji to życie zjawia się w pewnej pełni doświadczenia, w szerokich ramach między retrospekcją a zawadiackim wychyleniem w przyszłość, upostaciowioną w następujących po Sommerze pokoleniach jego najbliższych.

Dawno nie czytałem książki, gdzie prywatność – a o niej napisał Sommer eseista tonaże tekstów eseistycznych – darowana jest czytelnikowi nie w uniwersalnej mądrości alegorii, tylko w konkrecie egzystencjalnym. Dużo wziął Sommer od Białoszewskiego. Nie na poziomie języka poetyckiego, tylko w powinowactwie filozofii życia rozumianej jako lata praktyki na tym, a nie innym świecie, z tymi, a nie innymi ludźmi. Wiersze Sommera zwyczajnie pozwalają – mówiąc za Edwardem Stachurą – pogodzić się ze światem. Przy czym ta zgoda nie jest u Sommera okupiona bebechowatą konfesją, dramatyzmem wyznań czy krwią, potem i łzami. Po prostu Piotrek mówi, jak jest. Cały kłopot z istnieniem sprowadza się do tego, żeby powiedzieć coś ciekawie, żeby przekonać język do mówienia wiarygodnego. Żeby ten język puścił parę i przyznał się, że jest tylko niedoskonałym narzędziem, za pomocą którego pełnia życia – również ta metrykalna – objawi się jak zawsze we fragmencie, w domniemaniu i zaledwie sugestii.

Spośród tuzina tekstów, które należy zacytować dla poparcia tej tezy, wybieram jeden.

Polityka 35.2022 (3378) z dnia 23.08.2022; Kultura; s. 87
Oryginalny tytuł tekstu: "Nigdy przedtem"
Reklama