Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Kultura

Pozytywizm warszawski

Kawiarnia literacka: Małgorzata Halber

Gdybym miała wskazać niemłodzieżowe słowo roku 2022, to byłby PRZYWILEJ.

Tak jak nie mieliśmy wielkiej krajowej dyskusji o feminizmie i dopiero Strajki Kobiet wyraźnie to pokazały, tak właściwie nie rozmawialiśmy o klasizmie i przywilejach. Co ciekawe, dwie tegoroczne wakacyjne awantury internetowe – ta o literaturze dla idiotów i ta z Tomaszem Lisem – brak tej zbiorowej dyskusji jasno pokazały. Dotyczyły bowiem kapitału kulturowego oraz praw pracowniczych, a obydwie te kwestie są kluczowe dla zrozumienia niemłodzieżowego słowa roku 2022.

Najpierw „przywilej” zaczął migać mi na fejsie jako gniewne hasło, którym szafowali studenci socjologii drugiego roku przy pomocy prowadzonych przez siebie mniej lub bardziej zabawnych stron na Facebooku oraz komentarzy pozostawianych w internecie. Trochę to wyglądało jak krzyczenie na uprzywilejowanych, którzy nie wiedzieli, że są uprzywilejowani, ponieważ byli uprzywilejowani. Tak jakby „klasizm” stał się niezdefiniowanym internetowym słowem kluczem, podobnie jak „narcyzm”, którym można skreślić rozmówcę, bez potrzeby tłumaczenia, bo wiadomo, że i narcyzm, i klasizm są złe.

Odezwały się klasyczne nożyce: opływam w przywileje, ale i tak od razu się oburzyłam: „to w ogóle nie tak, nieprawda”. Uważałam się za osobę o jasnych lewicowych poglądach i ktoś tu nagle mi zabierał legitymację, a ja nie rozumiałam dlaczego – bo przecież mam ciężkie życie i jeżdżę komunikacją miejską.

Gdzieś z tyłu głowy miałam doskonałą książkę Marii Dańkowskiej „W cztery oczy” z 1981 r. Dańkowska w rozdziale „Tobie to dobrze” przy pomocy korespondencji dwóch przyjaciółek – Małgorzaty z miasta i Ani mieszkającej na wsi – pokazuje specyfikę sytuacji obydwu dziewcząt. Nie mam miejsca, żeby przywołać ten fragment, niemniej wiele z zarzutów dotyczących mieszkańców wielkich miast grzeszy nieznajomością realiów.

Polityka 45.2022 (3388) z dnia 31.10.2022; Kultura; s. 83
Oryginalny tytuł tekstu: "Pozytywizm warszawski"
Reklama