Okiem dokumentalistek

"Polska Szkoła Dokumentu", reż. Krystyna Gryczełowskaj, Danuta Halladin, Irena Kamieńska

3 października 2008

Pionierki polskiego krótkiego metrażu.

W znakomitej serii Polska Szkoła Dokumentu (wydawanej przez PWA) ukazał się tym razem zbiór trzech DVD poświęcony pionierkom krótkiego metrażu: Krystynie Gryczełowskiej, Danucie Halladin i Irenie Kamieńskiej. Debiutowały na początku lat 60., gdy o gomułkowskiej odwilży powoli zapominano. Miały wtedy po 30 lat. Gryczełowska zajmowała się wsią, Halladin cierpliwym okiem przyglądała się dzieciom, Kamieńska sporo filmów poświęciła środowiskom robotniczym.

Ich prac, bardzo różnorodnych stylistycznie, nigdy nie prezentowano razem. A jednak, mimo istotnych różnic, wiele je łączy. Można to nazwać kobiecą wrażliwością, przywiązywaniem wagi do szczegółu albo po prostu troską o to, by zarejestrować skomplikowany los peerelowskich kobiet. Największa aktywność tych trzech silnych indywidualności przypadła na lata 70. i 80. Z tamtego okresu pochodzą m.in. arcydzieła „Nasze znajome z Łodzi” (portret szwaczek z fabryki włókienniczej), „Próg” (o upośledzonych intelektualnie nieletnich) czy „Robotnice” (wstrząsający obraz uciemiężenia i wyzysku tkaczek). Wydanie zawiera w sumie 24 tytuły. Niezwykłe!

Janusz Wróblewski

Krytyk i publicysta z „Polityką” związany od 2001 r. Autor książek o tematyce filmowej. Ostatnio wydał „Reżyserów”, za którą otrzymał nagrodę ZAiKS-u im. K.T. Toeplitza. Wcześniej pracował m.in. w „Kinie”, „Życiu Warszawy”, „Machinie”. Przez wiele lat pełnił funkcję rzecznika prasowego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W latach 90. kierował telewizyjnym Pegazem. Członek jury FIPRESCI m.in. na festiwalach w Cannes, Wenecji, Toronto. W 2005 r. odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Czytaj także

Społeczeństwo

Awantura w Dzieżkach. Od ciemnoskórych sąsiadów odgrodzili się płotem granicznym

We wsi Dzieżki pod Mońkami wybuchła awantura sąsiedzka nowopolskiego typu: za miedzę sprowadzili się ciemnoskórzy, więc trzeba było odgrodzić się od nich płotem granicznym.

Marcin Kołodziejczyk

11.11.2025

Okiem dokumentalistek

"Polska Szkoła Dokumentu", reż. Krystyna Gryczełowskaj, Danuta Halladin, Irena Kamieńska

Janusz Wróblewski

Najczęściej czytane w sekcji Kultura

Recenzja filmu: „Dom dobry”, reż. Wojciech Smarzowski

Serhij Żadan dla „Polityki”: Nie mam dla was dobrych wiadomości. Ich czołgi pojadą dalej

Katastrofa „Heweliusza” wciąż rodzi pytania. Skojarzeń ze Smoleńskiem nie sposób uniknąć

Kayah dla „Polityki”: Zrobiono ze mnie wariatkę. Cały czas zderzałam się ze ścianą

Kulturalnie polecamy i ostrzegamy. Sprawdzamy „Heweliusza”. Takich seriali dotąd nie mieliśmy

Czytaj także

Awantura w Dzieżkach. Od ciemnoskórych sąsiadów odgrodzili się płotem granicznym

Spadek urodzeń jest naszą przyszłością. Skończyły się czasy: nieważne, jaki mąż i związek, byle był

Reporter „Polityki” zatrudnił się w Żabce. Jak było? „Tu się liczy tylko zdanie Basi”

Rosyjski wywiad w Europie. Jak to działa? Co szpiegowała Anna Chapman?

Dudowie uczą się codzienności. Intratna propozycja nie przyszła, pomysłu na siebie brak

Operacja „Midas” wstrząsnęła Ukrainą. Co zrobi Zełenski? Takiego kryzysu nie było od początku wojny

Sojowe dzieci, czyli jak talerz stał się deklaracją polityczną. „Zapala się czerwona lampka”

Horror w domach seniora. Jak tych miejsc uniknąć? „Po miesiącu: połowa babci, skóra i kości”

Szybciej, drożej, modniej. Pokaż mi, co trenujesz, powiem ci, kim jesteś. Sport jako zjawisko klasowe

Jak się dziś żyje na granicy Polski z Rosją. Ludzie sobie nie ufają, jest pełno paradoksów

Inżynierowie kontra prawnicy. Najdalej za dwa pokolenia Chiny będą rządzić światem. To pewne

OnlyFans: zdalne porno. Coraz więcej Polek chce tu zarabiać. „Przecież tak robią wszyscy”