Co to znaczy Apacz? – zapytał ośmiolatek, sięgając w sklepie po loda o tej nazwie. Nigdy nie słyszał o Winnetou. Z kolegami bawi się w „Star Wars” albo roboto-stwory Bionicle. Z klocków lego buduje kolejną świątynię z pułapkami jak z „Indiany Jonesa”. Zna, owszem, piosenkę z filmu o Bolku i Lolku „Dziki, Dziki Zachód” i widział Indian w „Piotrusiu Panu” Disneya, ale kiedy dostał pióropusz, nie bardzo wiedział, co z nim zrobić.
Rodzice, którzy wychowali się na indiańskiej literaturze, próbują nadrobić zaległości. Szukają w księgarni serii Karola Maya. – Czy to nazwisko pisze się jak miesiąc maj? – pyta zagubiona ekspedientka. Znajdują w końcu książki i filmy o Winnetou z lat 60. Nawet jeśli zaszczepią w dziecku indiańskiego bakcyla, to nie będzie go dzielić z rówieśnikami wychowanymi na grach i filmach z Cartoon Network. Może coś by zmieniło, gdyby Spielberg nakręcił remake „Winnetou”, a Lego wypuściło zestaw „Old Shatterhand”?
Ostatnia indiańska produkcja Disneya, czyli „Pocahontas” (1995), nie przywróciła tej mody. Przebrania Indian na balach szkolnych nie mają wzięcia. Jeden Indianin czy kowboj przypada na dziesięciu Supermanów czy Spidermanów, a najdroższym rarytasem są stroje z „Gwiezdnych wojen”. Tymczasem trzydziesto-, czterdziestolatkowie i starsi pamiętają, że Indianie byli kiedyś wszechobecni. Pojawiali się niemal w każdej młodzieżowej książce (u Nienackiego, Ożogowskiej i innych, zupełnie nieindiańskich autorów), w komiksie (pamiętny Tytus wchodzący do westernu „Strzały znikąd”), w harcerstwie zdobywało się indiańskie sprawności, tropiło wrogów, śpiewało indiańskie piosenki, budowało wigwamy.