Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Książki

Godność ofiary

Recenzja książki: Konrad Schuller, "Ostatni dzień Borowa"

materiały prasowe
Autor przywrócił ludzką twarz jednej z 750 polskich wiosek spacyfikowanych przez hitlerowców.

Warszawski korespondent „Frankfurter Allgemeine” Konrad Schuller przywrócił ludzką twarz jednej z 750 polskich wiosek spacyfikowanych przez hitlerowców. Dzięki tej książce Borów na Lubelszczyźnie, gdzie w lutym 1944 r. zamordowano około 1200 osób, wbija się w świadomość czytelnika obok Lidic i Oradour. Jednak „Ostatni dzień Borowa” to także kawałek znakomitej literatury i dziennikarstwa śledczego oraz polsko-niemieckiej psychodramy. Dla mieszkańców Borowa rozmowy z niemieckim dziennikarzem, który ich opowieści cierpliwie składa w obraz polskich losów, mają wręcz terapeutyczne znaczenie. „Przedtem nie znosiłam języka niemieckiego, ale po tych rozmowach już mnie nie drażni” – mówiła w czasie prezentacji książki Schullera w Borowie Marianna Goleń, która cudem przeżyła masakrę.

Po bez mała 70 latach fakty ustępują miejsca mitom. Autor zbadał wprawdzie wszelkie możliwe źródła, polskie i niemieckie materiały archiwalne, przepytał świadków wydarzeń, ale główna zaleta jego raportu polega na prześledzeniu powojennych losów głównych aktorów wydarzeń – zarówno ofiar, jak i – w miarę możności – sprawców. Do niektórych dotarł, żyją w Niemczech w demencji, przypominając sobie tylko co nieco. Losy innych – jak Ottona L., który popełnił samobójstwo, gdy dostał wezwanie do sądu (zresztą w innej sprawie) – śledzi na podstawie opowieści i ułomnych zapisków.

„Ostatni dzień Borowa” to nie tylko szczegółowe odtworzenie masakry, to – zresztą świetnie przetłumaczona na polski – reporterska relacja i fragment doskonałej literatury. Opowieść nie tylko dla Niemców i Polaków.

Konrad Schuller, Ostatni dzień Borowa, przeł. Eliza Borg i Maria Przybyłowska, Świat Książki, Warszawa 2011, s.

Polityka 21.2011 (2808) z dnia 17.05.2011; Afisz. Premiery; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "Godność ofiary"
Reklama