Zagadki Kapewu
Recenzja książki: Magdalena Grzebałkowska, "Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego"
Ksiądz Piszący Wiersze, Kapewu, współczesnym Polakom kojarzy się zwykle z księdzem Janem Twardowskim. Dwa miliony nakładu sprzedawanego na pniu, popularność sięgająca zenitu jeszcze w Polsce Ludowej. Już sam ten fenomen wystarczyłby za temat ciekawej książki. Ale Magdalena Grzebałkowska poszła poniekąd na całość. Z optymizmem historyczki i reporterki z wieloletnim doświadczeniem zabrała się do czegoś w rodzaju portretu mówionego Twardowskiego i „twardowszczyzny” – wszystkiego, co się da odtworzyć z wyszperanych przez autorkę okruchów i z masy rozmów z ludźmi z otoczenia księdza poety.
Imponująca robota, pasjonująca lektura. Książka tak pomyślana zagadki Kapewu rozwiązać ostatecznie nie mogła (czy da się w ogóle rozwikłać tajemnicę losu jakiegokolwiek człowieka?), ale postawiła chyba wszystkie związane z nią pytania i zdokumentowała jej paradoksy. O niełatwe relacje wewnątrz rodziny, równie skomplikowane – z kobietami, o niechęć części środowiska literackiego do Twardowskiego jako poety zbyt lekkiego, łatwego i przyjemnego, prefigurację poety celebryty (którym Kapewu w dzisiejszym rozumieniu nie był), wreszcie o jego bliskie kontakty z SB, a nawet o słynny „tupecik” i czarną torbę ks. Jana. Rozwikłała czy nie, ale na pewno kontynuuje dobrą ostatnio passę polskiej literatury biograficznej. Tej, która opowiada o głównym bohaterze równie ciekawie i rzetelnie, jak o kontekście jego życia i dzieła.
Magdalena Grzebałkowska, Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego, Wydawnictwo Znak 2011, s. 359