Mitologia Drugiej Rzeczypospolitej
Recenzja książki: Andrzej Garlicki, "Siedem mitów Drugiej Rzeczypospolitej"
Zmarły niedawno Andrzej Garlicki, nasz redakcyjny kolega, był wybitnym historykiem, m.in. autorem znanej biografii Józefa Piłsudskiego, wielu innych książek, także podręczników historii. A zwłaszcza lubił pisać o dziejach Polski lat 1918–39, co potwierdził w wydanej już po śmierci książce. Jest to zbiór szkiców o siedmiu mitach Drugiej Rzeczypospolitej, wybranych bardzo autorsko. Garlicki po kolei dyskutuje z rozmaitymi uproszczeniami (choć może nie wszystkie stały się mitotwórcze z równą siłą). Z tezą, że w pierwszych latach budowania niepodległości i walki o granice doszło do zawieszenia wojny między najważniejszymi polskimi obozami politycznymi. Z poglądem, że Polska w 1939 r. stała się ofiarą zmieloną przez wielkie młyny historii – tu pokazuje, że potrafiła znaleźć się i po drugiej stronie, a jej skomplikowane relacje z Czechosłowacją, zakończone aneksją Zaolzia w 1938 r. w „równoczesnym działaniu z Hitlerem”, uważa za „chyba najpoważniejszy błąd polskiej polityki zagranicznej”. W trzecim szkicu Garlicki zajął się prometeizmem, czyli koncepcją polityki wschodniej Piłsudskiego, jej ideą stawiającą sobie za cel oddzielenie Polski od Rosji łańcuchem państw narodowych i następnie jej realizacją, zakończoną faktycznym fiaskiem tej polityki. Potem pisze o micie jedności państwa i Kościoła w okresie międzywojennym oraz o zabójstwach politycznych, oczywiście o śmierci prezydenta Narutowicza, ale także o zamordowaniu w 1923 r. metropolity Jerzego, głowy Kościoła prawosławnego w Polsce, w 1927 r. generała Zagórskiego, w 1934 r.