Pustka odziedziczona
Recenzja książki: Mikołaj Grynberg, „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne”
W nowej książce Mikołaj Grynberg rozmawia z dziećmi ocalałych z Zagłady. Spotyka ich w Izraelu, w Stanach Zjednoczonych, we Francji i w Polsce. Każda rozmowa jest inna, jednak im dalej, tym więcej widać podobieństw – bohaterowie żyją z poczuciem winy, są otoczeni pustką, wychowywali się w milczeniu, nie znali przeszłości swoich rodziców. Wielu z nich dopiero jako dorośli dowiedziało się, że są Żydami, nie rozumieli, skąd się bierze ich smutek, strach, dlaczego nie lubią zamkniętych pomieszczeń i tego, że ktoś bliski się spóźnia. Od razu mają najgorsze przeczucia. Te lęki drugiego pokolenia bywały lekceważone, bo przecież oni sami nie przeżyli Zagłady. Jednak, jak pokazuje ta porażająca książka, drugie pokolenie dźwiga wielki ciężar.
Mikołaj Grynberg, Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne, Czarne, Wołowiec 2014, s. 304