Twoja „Polityka”. Jest nam po drodze. Każdego dnia.

Pierwszy miesiąc tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Książki

Charakterny

Recenzja książki: Marek Nowakowski, „Książę Nocy. Najlepsze opowiadania”

materiały prasowe
Naturalistyczny zapis ludzkich relacji zdeterminowanych instynktami.

„Nasz świat był mały, a wydawał się olbrzymi” – tak zaczyna się „Książę Nocy”. Bogaty wybór opowiadań Nowakowskiego pozwala zobaczyć go na nowo. Pisarza, który jak nikt inny potrafił opisać świat złodziei i paserów, przy czym nie był tylko obserwatorem marginesów – przenikliwie widział rzeczywistość społeczną PRL. Ślady starego świata i następowanie nowego, jak w opowiadaniu „Chłop, który zmarniał”, w którym złodzieje z Powiśla czekają na powrót legendarnego „Wampira” z więzienia. „Wampir” wraca, ale złamany przez więzienie. W wielu opowiadaniach nie ma próżni, na gruzach starego pojawia się nowe – gorsze. Nowakowski polował na barwne słowa, wiele razy pojawia się np. określenie „charakterny”. Wydobywał język nieskażony nowomową. Ale też opowiadania „złodziejskie” dziś czyta się jeszcze inaczej, jako naturalistyczny zapis ludzkich relacji zdeterminowanych instynktami. „Ta parszywa biologia” – pisał wielokrotnie Nowakowski.

Ten wybór obejmuje wszystkie okresy jego twórczości – najwięcej jest opowiadań wczesnych z lat 50., 60. i 70. Jest też Nowakowski piszący w podziemiu, ten z lat 90. i ostatnie jego utwory z lat dwutysięcznych. Widać zmiany stylu w stronę suchego, reporterskiego. Widać też odchodzenie od fikcji w stronę wspomnienia – ale nie jest tak, że ta literatura znika w późnych latach, jak zwykło się uważać. Jest do końca: „Dopiero Książę Nocy właśnie nauczył mnie nie przywiązywać znaczenia do rzeczywistych wydarzeń, a najbardziej nijakim, szarym i bezsensownym, przydawać krasę i czar niezwykły”.

Marek Nowakowski, Książę Nocy. Najlepsze opowiadania, Iskry, Warszawa 2018, s. 1120

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 17/18.2018 (3158) z dnia 24.04.2018; Afisz. Premiery; s. 122
Oryginalny tytuł tekstu: "Charakterny"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

Kultura

Cannes 2023: poezja w kadrze. Zwycięskie filmy pokazują życie w koszmarze

W Cannes wygrał zasłużenie francuski thriller sądowy „Anatomia upadku”, ale dzięki Grand Prix zdobytemu przez brytyjsko-amerykańsko-polską „Strefę interesów” Polacy też ciepło zapamiętają 76. edycję festiwalu.

Janusz Wróblewski
30.05.2023
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną