Młody mnich płukał jarzyny, gdy jeden z braci zapytał go: – O czym mówił w porannej homilii nasz starzec? – Nie pamiętam już – wyznał młodzieniec. – To po co słuchałeś? – Widzisz bracie – odpowiedział młodzieniec – woda obmywa moje jarzyny i nie zostaje w koszu, ale jarzyny są czyste.
Tę anegdotę przytacza ks. prof. Piotr Mazurkiewicz w eseju będącym próbą zrozumienia fenomenu papieskiej żałoby sprzed roku. Pytanie nie dotyczy ilości przelanych łez, ale tego, czy jarzyny są czyste, podsumowuje. Esej jest częścią książki „JP II Pokolenie czy mozaika wartości?”.
Grupa młodych socjologów z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, warszawskiej Collegium Civitas i Stowarzyszenia Fundamenty Silnego Państwa pod kierunkiem prof. Pawła Ruszkowskiego przeprowadziła badania w czasie, gdy jeszcze trwało zbiorowe uniesienie. Blisko tysiąc uczniów i studentów opowiadało o swoich odczuciach, emocjach, uczestnictwie w papieskiej żałobie i przewidywanych skutkach tych wydarzeń.
Na materię książki składają się analizy tych ankiet pod bardzo wieloma kątami: kim był papież dla młodych, jakie wartości deklarują, a jakie realizują, czy polski typ religijności jest specyficzny, jaką rolę odegrały media podczas papieskiego tygodnia, jak młodzi postrzegają społeczeństwo. Obraz, który się z nich wyłania, jest nieco smutny. Z jednej strony pokolenie sceptyczne wobec siebie, tęskniące za poczuciem wspólnoty i rozpaczliwie szukające tożsamości, z drugiej trochę zakompleksiony kraj, który właśnie stracił jedyny powód do dumy, ale potrafił na moment się przebóstwić.
Rok temu młodzi na wybór Benedykta XVI zareagowali raczej źle. Właściwie byli zdziwieni, że papieżem może być ktoś inny niż Karol Wojtyła. Jeden z ankietowanych stwierdził nawet, że Joseph Ratzinger jako papież „wygląda jak przebieraniec”. Być może po wizycie papieża w Polsce łatwiej będzie znaleźć odpowiedź na pytanie, czy stał się dla młodych Ojcem, czy pozostanie ojczymem.
JP II Pokolenie czy mozaika wartości?, red. Paweł Ruszkowski, Jacek Bieliński, Agnieszka Figiel, Zysk i S-ka, Poznań 2006, s. 334
Przeczytaj fragment książki