Obrońcy galaktyki
Recenzja książki: oprac. Wołodymyr Rafiejenko, „Wojna 2022. Dzienniki, eseje, wiersze”
To była bardzo ważna książka w Ukrainie, bo zbiera głosy znanych pisarzy i pisarek o początku wojny. Antologię otwiera porażający dziennik zabitego Wołodymyra Wakułenki, zakopany i odnaleziony przez Wiktorię Amelinę, która sama potem zginęła latem w ataku rakietowym. Amelina pisze o przygotowywanym tuż przed wojną festiwalu w Nju-Jorku niedaleko Doniecka i o tym, jak bardzo chciała nauczyć się nie bać. W pewnym momencie mówi do syna, że to prawdopodobnie ich ostatnie wspólne wakacje – i rzeczywiście tak było. „Do wojny byłam pisarką” – pisze Sofija Andruchowycz. Wojna była cezurą, niektórzy pisarze stali się żołnierzami, jak Artem Czapaj. Czasem pomagało mu to, że czuł się w wojsku jak wśród strażników galaktyki, od których zależy przyszłość nie tylko Ukrainy.
Wojna 2022. Dzienniki, eseje, wiersze, wybór i oprac. Wołodymyr Rafiejenko, przeł. wielu tłumaczy, Centrum Mieroszewskiego, Warszawa 2023, s. 425