Recenzja książki: Grażyna Plebanek, „Pola. Ukryte życie Apolonii Machczyńskiej-Świątek”

Przemilczaną opowieść o swojej babci Grażyna Plebanek skleja z urywków, nielicznych dat, wyblakłych wspomnień i fotografii, które też się gdzieś zawieruszają.

Przemilczaną opowieść o swojej babci Grażyna Plebanek skleja z urywków, nielicznych dat, wyblakłych wspomnień i fotografii, które też się gdzieś zawieruszają. Apolonię Machczyńską-Świątek odkryła niemal przypadkiem. Raz ojciec wyznał jej, że „babcia Irenka nie jest jej prawdziwą babcią”, a była nią właśnie Apolonia, nazywana Polą, Polką. Tak subtelnie uchyliły się wrota do nieznanej przeszłości. Pola ukrywała Żydów, sąsiad ją wydał, Niemcy rozstrzelali. Tyle było wiadomo. I sporo było znaków zapytania. Ale Plebanek stara się opowiedzieć o Poli nie tyle przez pryzmat bestialskiej śmierci, ile życia.

Grażyna Plebanek, Pola. Ukryte życie Apolonii Machczyńskiej-Świątek, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2025, s. 328