Recenzja książki: Grzegorz Trębicki, "Fantasy. Ewolucja gatunku"

Szkoda, że tylko 184 strony.

Grzegorzowi Trębickiemu za „Fantasy. Ewolucję gatunku" należy się uznanie. Napisał bowiem książkę, która w rzetelny sposób opisuje rozwój tego gatunku literatury.

Według autora fantasy to „jedno z najciekawszych zjawisk literackich dwudziestego wieku, zarazem jednak zjawisko trudne do uchwycenia i zdefiniowania", dlatego na początku Trębicki stara się określić przedmiot swoich badań. Przedstawia wnikliwą analizę terminu „literatura fantasy", pokazuje jak można go rozumieć, jakie są rozróżnienia i jakie wynikają z tego konsekwencje. Dokonuje on „krótkiej krytycznej dyskusji dotychczasowych definicji fantasy".

Wyróżnia następnie cechy charakterystyczne fantasy (m.in. obecność magii, quasi-średniowieczna rzeczywistość) oraz ustosunkowuje się do poglądów na temat różnych nurtów wewnątrz gatunku, by pod koniec zaproponować swój podział na: fantasy bohaterską (heroic fantasy) odnoszącą się do „postaci gatunkowej, która stabilizuje się w twórczości Roberta E. Howarda oraz jego naśladowców" i fantasy epicką (epic fantasy), która z kolei „stabilizuje się w twórczości J.R.R. Tolkiena i jego naśladowców". 

Trębicki podzielił przebieg rozwoju gatunku na trzy okresy: 1895-1956; 1956-1977 i 1977-2003, przedstawiając w każdym z rozdziałów najważniejszych autorów i książki. Powstał też rozdział poświęcony tekstom hybrydalnym, w których pojawiają się cechy różnych konwencji gatunkowych (fantasy “przemieszczenia”, modele multiuniwersów oraz science fantasy).

Szkoda, że w książce zabrakło rozdziału poświęconego polskim twórcom. Nawet jeśli trudno byłoby ująć zagadnienie pod kątem ewolucji gatunku, to i tak aż się prosi, by autor poświęcił chociaż kilka stron rozwojowi literatury fantasy w Polsce.