Miej własną politykę.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Książki

Z pamiętnika węgierskiego nauczyciela

Recenzja książki: Sándor Márai, "Pierwsza miłość"

Ludzi łączy tylko cierpienie.

Kiedy Sándor Márai (1900–1989) pisał w 1928 r. „Pierwszą miłość”, zaraz po powrocie z kilkuletniej niemieckiej emigracji spowodowanej młodzieńczymi sympatiami socjalistycznymi, był jedynie nieźle zapowiadającym się poetą i dramaturgiem, a przede wszystkim cenionym dziennikarzem i tłumaczem Franza Kafki. Dziś uznaje się go za jednego z najwybitniejszych pisarzy i myślicieli węgierskich XX w.

Choć „Pierwsza miłość” Máraia nie jest dziełem wybitnym, niewątpliwie pokazuje on skalę talentu przyszłego autora „Żaru”. „Pierwsza miłość” to powieść w formie pamiętnika spisywanego na przestrzeni niemal roku przez Gáspára, prowincjonalnego nauczyciela łaciny w szkole średniej, którego życie wypełnia przeraźliwa samotność i izolacja. Główny bohater (będący zarazem narratorem), pięćdziesięcioczteroletni kawaler, zakochuje się w jednej ze swoich uczennic, siedemnastoletniej Magrit, choć sam twierdzi, że „czas miłości nie jest tożsamy z jego czasem”. Uczuciu temu towarzyszy pogłębiająca się nienawiść do najlepszego ucznia w klasie, z którym Magrit się spotyka.

„Pierwsza miłość” nie tylko formalnie kojarzy się z nieco zapomnianą dziś młodopolską powieścią Ignacego Dąbrowskiego „Śmierć”. W obu dziełach postępująca choroba (psychiczna w pierwszym, fizyczna w drugim) prowadzi do narastającego obłędu. Także konkluzja Maraia zbliżona jest do przemyśleń Dąbrowskiego – ludzi łączy tylko cierpienie.
 

Sándor Márai, Pierwsza miłość, przeł. Feliks Netz, Czytelnik, Warszawa 2007, s. 308 

Reklama

Czytaj także

Społeczeństwo

Ciche choroby. Depresję oswoiliśmy, ale innych kryzysów się wstydzimy

Depresja stała się medialna, i to dobrze, ale medialność powoduje, że właściwie dopuszczamy tylko jedną wersję tej choroby. Warto wydobywać z cienia także inne typy kryzysów psychicznych – mówi Agnieszka Jucewicz, dziennikarka, autorka książek o tematyce psychologicznej.

Joanna Podgórska
12.11.2022
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną