***
PASZPORTY 2013
14 stycznia po raz 21 wręczymy doroczne kulturalne nagrody POLITYKI. Nominacje jak zwykle podsuwają nam najlepiej zorientowani krytycy z każdej ocenianej dziedziny. Dziś - w specjalnym paszportowym bloku - sylwetki wszystkich nominowanych, najciekawszych młodych polskich twórców.
***
Na początku lat 90. minionego wieku, kiedy po raz pierwszy przyznawaliśmy nasze nagrody kulturalne, krytycy proszeni o rekomendacje zachwalali swych wybrańców, podkreślając najczęściej ich niezależność, nonkonformizm, niepokorność. Żywe były bowiem jeszcze wspomnienia z nieodległych czasów, kiedy właśnie w ten sposób opisywało się artystę wiernego wybranej przez siebie drodze twórczej, wbrew ograniczeniom narzucanym przez system polityczny i cenzurę. Jak się okazuje, dzisiaj na artystę, zwłaszcza znajdującego się – jak większość nominowanych – u progu kariery, też czekają liczne rafy.
Jednym z najbardziej niszczących zagrożeń jest celebrytyzacja kultury. Ze współczuciem patrzy się na artystów, którzy nie tak dawno przyjmowali pozy buntownicze, by po paru sezonach doskonale odnaleźć się po drugiej stronie, zasiadając w jury talent shows, grając w najgłupszych telenowelach, w teatrze skierowanym do najmniej wymagającego odbiorcy. O reklamie nie wspominając. Argument, że każdy ma jakieś raty do spłacenia, tylko częściowo rozgrzesza z konformizmu.
Jednocześnie zapanowało ogromne zamieszanie w hierarchiach. Rzetelna krytyka przegrywa często z promocją, która z coraz większym impetem wmawia, że każdy utwór można nazwać wydarzeniem, nawet taki, który jeszcze nie powstał.