Dramat sądowy w operze

Recenzja spektaklu: "Sprawa Makropulos", reż. Christoph Marthaler

26 lutego 2013

Eva Johansson (Emilia Marty) i Raymond Very (Gregor). Jacek Domiński / Reporter

Gdybym oceniała samą koncepcję spektaklu, byłby jeden punkt więcej – wielki Christoph Marthaler, którego autorstwa inscenizacja pojawia się u nas po raz pierwszy, stworzył ze „Sprawy Makropulos” niezwykły dramat sądowy z wyraziście zarysowanymi rolami i z zaskakującymi wieloplanowymi, powtarzalnymi działaniami, przywodzącymi polskiemu widzowi na myśl teatr Tadeusza Kantora.

Niestety, są powody, żeby ten punkt odjąć. Po pierwsze, rola główna, choć jest w istocie karkołomna i wymaga ogromnej kondycji, nie powinna jednak być śpiewana głosem tak ostrym i nieprzyjemnym jak Evy Johansson (choć w tekście mowa o zmęczeniu bohaterki życiem, jednak przedstawiana jest jako wspaniała, czarująca wszystkich śpiewaczka). Po drugie, słyszalne jest zagubienie orkiestry w muzyce XX w., której na co dzień nie wykonuje (a w prezentacji Janáčka i w ogóle muzyki naszych południowych sąsiadów zaległości mamy wręcz wstydliwe).

Za to świetne są właściwie niemal wszystkie role, od jedynego śpiewaka, który brał udział w premierze inscenizacji w Salzburgu w 2011 r. (Raymond Very jako Gregor), poprzez zagranicznych gości – Jana Vacíka (Vítek) i Jasona Howarda (Prus), po świetny polski wkład: Annę Bernacką (Krista), Marka M. Gaszteckiego (Dr Kolenatý), Pawła Wundera (Hauk) i Rafała Barmińskiego (Janek).

Leoš Janáček, Sprawa Makropulos, reż. Christoph Marthaler, Teatr Wielki–Opera Narodowa

Polityka 09.2013 (2897) z dnia 26.02.2013; Afisz. Premiery; s. 71

Oryginalny tytuł tekstu: "Dramat sądowy w operze"

teatr

Dorota Szwarcman

Krytyczka muzyczna działu Kultura w „Polityce” (od 2002 r.). Absolwentka studiów kompozycji na warszawskiej uczelni muzycznej. Wcześniej pracowała w kwartalniku „Polish Music/Polnische Musik” (dziś nieistniejącym), „Gazecie Wyborczej” oraz „Wprost”. Publikowała także m.in. w „Ruchu Muzycznym”, „Midraszu”, „Tygodniku Powszechnym”, „Jazz Forum”. Autorka książek: „Razem w życiu i muzyce. Rozmowy z Ewą Podleś i Jerzym Marchwińskim” (PWM 2001) i „Czas Warszawskich Jesieni. O muzyce polskiej 1945–2007” (Stentor 2007). Laureatka Nagrody Honorowej Związku Kompozytorów Polskich (2009) i odznaki „Zasłużony dla kultury polskiej”.