Inwazja wirtualnych stworków opanowała świat

Szeleszcząca kępa trawy sygnalizuje na ekranie telefonu obecność potwora w naszej okolicy. Wystarczy popatrzeć przez kamerę w telefonie i złapać w Polsce animowane, fantazyjne, japońskie stwory w kuliste pułapki (pokeballe). Na tym z grubsza polega gra na komórkę, która wystartowała niecały miesiąc temu w pełnej błędów i zagrożeń dla prywatności wersji beta (dostępnej do niedawna legalnie jedynie w Stanach Zjednoczonych, Australii i Nowej Zelandii) i natychmiast stała się jedną z najpopularniejszych form spędzania wolnego czasu. W samych Stanach w ciągu pierwszego tygodnia pobrało ją na swoje smartfony 15 mln ludzi. Ponoć swoją popularnością, mierzoną liczbą codziennie korzystających z aplikacji użytkowników, przebiła już w Stanach Twittera. Portal technologiczny Cnet podaje, że użytkownicy na ściganie pokemonów poświęcają średnio około 30 minut dziennie, dla porównania czas spędzany na Facebooku, Twitterze czy Snapchatcie jest o 10 minut krótszy. Globalny sukces i tak życzliwe przyjęcie zaskoczyło nawet producentów Pokémon Go, powiązaną z Google i z Nintendo firmę Niantic. Jej pracownicy dopiero przygotowują bezpieczniejszą i stabilniejszą wersję aplikacji. Po 10 dniach od startu grę można było pobrać legalnie także w Polsce. Ludzie ściągali aplikacje i korzystali z pomocy obecnego w grze mistrza – profesora Willowa, który wyjaśnia wybranemu przez gracza awatarowi, na czym polega świat pokemonów, i pomaga złapać pierwszego stwora. A w grze chodzi o to, by zebrać w swojej okolicy komplet 151 potworów. Za każdym razem trzeba przeciągać palcem po ekranie i próbować trafić kulką (pokeballem) w potwora. Są pokemony, które łatwo dają się schwytać, i takie, które wymagają rzucania większą liczbą pokeballi. Awatar przemieszcza się też po ścieżce na łące mapie na telefonie odpowiadającej układowi ulic w rzeczywistości i zbiera dla pokemonów ze swojej kolekcji wzmacniające cukierki i pył gwiezdny. Dla gracza oznacza to konieczność realnych spacerów po okolicy. Blisko obiektów historycznych w miastach umieszczone są w Pokémon Go wirtualne banki z pokeballami, czyli tak zwane pokestopy. Oprócz tego, wraz ze zdobywaniem doświadczenia w grze można częściej odwiedzać pokegymy, czyli areny treningowe – jedyne miejsca zapewniające interakcję z innymi graczami. Walki o dominację na arenie rozgrywane są tylko poprzez mierzenie mocy pożerających cukierki pokemonów. Szybko się okazało, że granie w Pokémon Go ma jeden podstawowy mankament. Na wirtualne potwory łatwo poluje się w dużych miastach, ale im mniejsza miejscowość, tym mniej pokemonów. W sieci słychać więc narzekania na białe poke-plamy na mapach wykorzystywanych w grze. Użytkownik serwisu Reddit o nicku XplayGamesPL, mieszkający w niewielkim Garzynie, zwraca uwagę, że ani w jego wsi, ani w promieniu 15 km (w tym w niedalekim, 70-tysięcznym Lesznie) aplikacja nie pokazuje na mapie wielu pokemonów i nie umożliwia zbierania pokeballi. „Mam nadzieję, że Niantic da nam możliwość dodania kolejnych miejsc do gry” – pisze. Kolekcja insektów Niezapełnienie w grze pokemonami terenów wiejskich to nie tylko dyskryminacja graczy spoza wielkich miast, ale też sprzeniewierzenie się początkom idei pokemonów. Ich twórca Satoshi Tajiri zbierał w dzieciństwie na wiejskich przedmieściach Tokio owady, miał nawet przezwisko Dr Robal. Z czasem rozrastająca się aglomeracja wchłonęła dzikie tereny, po których kiedyś chodził. „Przez urbanizację nie ma wielu miejsc do zbierania insektów – ubolewał w magazynie „Time”. – Dzieci bawią się teraz w domach. Wiele z nich zapomniało o łapaniu owadów. Ja też o tym zapomniałem”. Dostęp do przyrody zanika, ale instynkt rywalizacji, kolekcjonowania i katalogowania przetrwał. Dlatego 21 lat temu Dr Robal stworzył pokemony – nazwa to skrót od japońskiego poketto monsutã, oznaczającego kieszonkowe potwory. W jego pierwszej grze chodziło o to, by złapać i przygotować do walki między sobą stwory zamieszkujące cieki wodne, lasy, pojawiające się tylko w ciągu dnia albo tylko w nocy. Niektóre pokemony zaadaptowane zostały przez Tajiriego z podań Shintō, najstarszej, animistycznej religii Japonii: pokemon Whiscash przypomina Namazu – ogromnego granatowego suma, który mieszka w mule pod Wyspami Japońskimi i nieupilnowany przez bogów wywołuje trzęsienia ziemi. Shiftry wygląda jak Tengu, czyli niebezpieczny goblin z gór i lasów. A Vulpix to lis Kitsune, który też mógł człowieka wyprowadzić na manowce (według wierzeń ludowych błędne ogniki miały być wywoływane przez magiczne lisy, które trzymały świeczki w pyskach). Poke-demony W latach 90. dzieci na całym świecie zaczęły wymieniać się kartami z pokemonami, grały w szkole, w domu, nawet w samochodzie – w wersję na Game Boya. Bardzo popularny był też w tym czasie japoński serial telewizyjny, w Polsce pokazywany przez Polsat codziennie o 14.50. Wspólnym doświadczeniem pokolenia mającego wtedy kilka–kilkanaście lat był bieg po szkole do domu, bo spóźnienie groziło bezpowrotną utratą odcinka. Głównymi bohaterami byli chłopiec Ash i jego najlepszy przyjaciel – żółty pokemon Pikachu. Ash chciał zostać najlepszym trenerem pokemonów na świecie. W Japonii pod koniec 1997 r. 685 dzieci doznało ataku epilepsji pod wpływem szybkich zmian kolorów w odcinku tej kreskówki. W Polsce niektórzy księża zaczęli po tym fakcie doszukiwać się poke-demonów w świecie stworzonym przez Tajiriego, czyli 151 wcieleń złego ducha. Nie położyło to kresu popularności pokemonów, przeciwnie, z badania przeprowadzonego w 2002 r. przez naukowców z wydziału zoologii Uniwersytetu w Cambridge wynikało, że dzieci szybciej rozpoznają i nazywają fikcyjne stwory niż prawdziwe leśne zwierzęta. W minionej dekadzie, wraz z dorastaniem graczy, popularność animowanych potworów malała i pokemony, poza społecznością najwierniejszych fanów, utrzymały się tylko w polskim slangu – jako określenie m.in. kogoś, kto nie przestrzega sieciowej etykiety i dziwacznie się zachowuje. Dopiero żart portalu Google, który na prima aprilis w 2014 r. w swoich mapach pochował dla użytkowników japońskie potwory, uświadomił Nintendo i Niantic, jak dobrze na ekranie smartfona łączą się mapa, GPS i generowane komputerowo pokemony. W odpowiedzi powstała właśnie aplikacja Pokémon Go, w której wykorzystano system rzeczywistości rozszerzonej: na ekranie komórki japoński świat wirtualny nałożony został na świat rzeczywisty. Które dziecko nie marzyło o tym, żeby wyjść z domu i przeżyć przygodę ze stworami znanymi z kreskówki? Dziś mogą ją przeżyć już jako dorośli. Nie u Hells Angels Gra na komórkę mierzy przebytą odległość i szybkość ruchu użytkownika – zdobycie niektórych pokemonów wymaga przejścia odpowiedniej liczby kilometrów, przy czym nie są uznawane odległości pokonywane codziennie w samochodzie czy w tramwaju. Chodząc, doprowadza się do wyklucia z jajek kolejnych pokemonów – są takie, które rodzą się w wirtualnej niewoli, i takie, które zostają dopiero złapane. Pokémon Go ma wyciągnąć ludzi z domów i nakłonić do przespacerowania się po okolicy, ale wymaga w tym samym czasie patrzenia w ekran telefonu, bo opaski na rękę, które będą pulsować, gdy w okolicy będzie potwór do złapania, są na razie w fazie testów. Chodzenie ze wzrokiem wbitym w ekran nie jest specjalnie bezpieczne: ludzie trafiają w niebezpieczne miejsca. W Nowej Zelandii, szukając pokemonów, dzwonili do siedziby owianego złą sławą gangu motocyklowego Hells Angels. Zdarzały się też próby wejścia za pokemonami na posterunek policji na Terytorium Północnym Australii. Policjanci przestrzegali, by próbując „złapać je wszystkie” (tak brzmi hasło gry: „gotta catch’em all”), uważać jednak na przejściu dla pieszych przed posterunkiem. W Australii i w Stanach Zjednoczonych dochodziło także do przypadków okradania graczy – złodzieje specjalnie w tym celu mieli zainstalowaną aplikację. Jak tłumaczył amerykański policjant w programie ABC News: „Normalnie nikt by nie wszedł w pustą boczną uliczkę o trzeciej w nocy. To nie powinno się zmienić tylko dlatego, że apka do tego właśnie namawia”. W mediach sporo jest takich mniej lub bardziej zabawnych historii, a także mniej lub bardziej udanych prób wyciągania pierwszych wniosków ze świeżego wybuchu pokemanii. Pojawiają się więc teksty o tym, czy zmuszające do ruchu Pokémon Go będzie miało wpływ na walkę z otyłością w Stanach Zjednoczonych? Czy można już mówić o rodzącej się poke-ekonomii, bo ludzie zaczynają zarabiać jako wynajęci przez innych graczy opiekunowie kont? A hasło Pokémon Go pojaw