Prywatny świat zawodowego sportowca

Iga Baumgart-Witan, sprinterka. Strach przed treningiem Dom? Nic na stałe. Dom jest tam, gdzie my jesteśmy. Mąż (Andrzej Witan, bramkarz pierwszoligowej Bytovii – red.) często zmienia kluby, w piłce konkurencja jest duża, a na pozycji bramkarza to już w ogóle. Gdy niedawno grał w Termalice, mieszkał w Tarnowie, dzieliło nas ponad 600 km, prawie się nie widywaliśmy. Ja – słomiana wdowa, on – słomiany wdowiec. Andrzej na wybrzydzanie nie może sobie pozwolić. Jeśli płacą i ma miejsce w składzie, to nie ogląda się, gdzie ja jestem. Takie życie. Dzień z życia? Weźmy początek grudnia: zawożę męża na trening, mam w planach robienie siły biegowej, a do tego potrzebuję ciężaru, czyli wózka, który ciągnę za sobą. Tu, w Bytowie, nie ma stadionu lekkoatletycznego, więc teoretycznie mogłabym ten trening zrobić w lesie, ale, szczerze mówiąc, nie chce mi się tego wózka, ważącego około dziesięciu kilo, tam targać. Więc gdy piłkarze skończą trening, skorzystam, w drodze wyjątku, z murawy na stadionie. Gdy bez bieżni się nie obędzie, muszę jechać do Bydgoszczy – dwie i pół godziny w jedną stronę. Tam trenuję pod okiem mamy, będącej również szkoleniowcem kadry. Z juniorami, więc zajęcia są dopiero po szkole. Do 15.00 mam zatem czas dla siebie – trochę gotuję, sprzątam, chodzę na zakupy, ale jeśli w planach jest mocniejszy trening, to muszę się oszczędzać. W styczniu wyjeżdżamy na zgrupowanie do RPA. Mamy takie stałe miejscówki, które obskakujemy zimą: Afryka Południowa, Portugalia, Teneryfa. W Polsce nie ma dla lekkoatletów klimatu, zimą nie da się trenować. Są hale? No tak, są, ale bieganie w hali jest niewskazane. Owal ma tylko 200 m, a nie 400, jak na stadionie. Łuki tych halowych bieżni są lekko uniesione ku zewnątrz. Prawa noga układa się nienaturalnie – mięśnie i stawy są bardziej obciążone, łatwo o kontuzję. W halach raz pod bieżnią są deski, innym razem beton, a mięśnie nie lubią zmian nawierzchni. Fajnie tak jechać na Teneryfę? No nie wiem. Teraz, jako medalistka mistrzostw świata i Europy, już wiem, po co to robię, ale miałam taki okres, gdy tych wyjazdów nienawidziłam. Za co? Za wszystko – że muszę zostawić dom rodziców w Bydgoszczy, swoje zwierzęta, no a przede wszystkim wiedziałam, co mnie tam czeka. Nie chodzi nawet o to, że dzień do dnia podobny i wciąż te same twarze, bo świetnie się z dziewczynami z drużyny dogadujemy. Skojarzenia są złe, bo te treningi to ból. Najgorsze są środy i soboty. Dwa treningi dziennie. Za metą pada się na twarz – w płucach ogień, a uda, łydki, tyłek bolą tak, jakby ktoś wbijał w nie grube igły. Usiłuję wstać, boli jeszcze bardziej, więc się kładę z powrotem i tak kulam z prawej na lewą, próbuję wyjęczeć, żeby mi ktoś pomógł zdjąć kolce albo nakłuł palec, żeby pobrać krew do pomiaru zakwaszenia, bo sama nie jestem w stanie w ten palec trafić. A w czasie najostrzejszych treningów mamy takich odcinków przebiec 8–10. Tego się boję, kiedy jedziemy „w ciepłe”. Jedyny dzień wolny na zgrupowaniach to niedziela. Wtedy najczęściej nie robię nic. Młode jadą na zakupy, trochę się rozerwać. A ja mam się regenerować, więc po prostu leżę, czasami sobie jakąś maseczkę zrobię na twarz, coś nałożę na włosy. Wakacje? W tym roku wypadały akurat od połowy września do połowy października. Piłkarski sezon już trwał, więc spędziłam je w Bytowie, nie chciałam znów rozstawać się z mężem. Po zdobyciu z dziewczynami mistrzostwa Europy w sztafecie cztery razy 400 m marzyłam, żeby po prostu wrócić do rodziców, do Bydgoszczy, odpocząć, zjeść dobry obiad. Ale telefon dzwonił non stop: pani Igo to, pani Igo tamto, no chyba nam pani nie odmówi, chyba coś się od pani kibicom należy, męża przecież ma pani na co dzień – tak słyszałam. Z czasem stało się to irytujące, ale gdy pierwsza ciekawość została zaspokojona, telefony się skończyły, było jakoś dziwnie. Sama siebie pytałam, dlaczego milczą, na pewno o czymś zapomniałam, coś komuś obiecałam. Tylko co? Zbigniew Bródka, panczenista. Trzy etaty Ludzie sportu mają swój własny kalendarz. Mierzony przygotowaniami, zgrupowaniami, wyjazdami i startami. Makrocykle i mikrocykle. Makrocyklem jest sezon, mikrocyklami są jego fazy. Najpierw treningi – długie, żmudne i niezbyt wyczerpujące. Potem, im bliżej początku sezonu, schodzi się z objętości, a wzrasta intensywność. Wreszcie, w okresie startowym – już tylko ostatnie szlify, żeby nie zgubić techniki, treningi pobudzające, dla podtrzymania organizmu w stanie najwyższej gotowości. Po drodze, przed imprezą sezonu, tzw. bezpośrednie przygotowanie startowe, czyli, upraszczając, roczny makrocykl w pigułce. Ja mam te etaty dwa, bo wiedziałem, że uprawiając w Polsce łyżwiarstwo szybkie, można zostać na lodzie. Stąd praca w straży pożarnej. Słyszę czasami, że to jakaś fikcja, ale miesięcznie mam 7 i pół 24-godzinnych dyżurów, takich jak dziś. Ma to swoje plusy, bo po takim dyżurze są dwa–trzy dni wolnego, poza tym jeśli wypadają w niedziele i święta, mam dodatkowy urlop, który mogę wykorzystać na obozy, zgrupowania i zawody. Na służbie zresztą też trenuję. Mamy tu boisko, jest siłownia – prowizoryczna, ale wystarczy. Trzeci etat to bycie mężem i ojcem. Niestety, ten już jest niepełny. Córki mają 5 i 6 lat, gdy rodziła się starsza, byłem na służbie, a gdy młodsza – na obozie przygotowawczym. Oswoiły się już z tym, że taty często nie ma w domu. Gdy wyjeżdżam na zgrupowanie, mówię im: Tata musi… i zanim zdążę dokończyć, starsza robi to za mnie: tak wiem, znowu musisz jechać. Przepraszam na chwilę… (Przez głośniki rozlega się głos dyspozytorki, jest wezwanie, Bródka wychodzi szybkim krokiem, zbiega po schodach, wraca po kwadransie. – Ktoś zgłosił łabędzia uwięzionego przymrozkami w lodzie. Chłopaki już jadą – tłumaczy). O czym to mówiliśmy? Rozstania? No tak, zawsze są trudne, ale najgorzej jest wiosną, po sezonie, gdy jestem w domu trochę dłużej i dziewczynki się do mnie przyzwyczaiły. Przytulają się, upewniają, czy nie mógłbym jeszcze trochę pobyć. Przed igrzyskami w Soczi, gdy w domu byłem gościem, żona przez jakiś czas wyliczała te nieobecności, ale w końcu odpuściła, żeby nie dołować i siebie, i mnie. Postanowiliśmy wtedy, że jeśli zdobędę medal, kończę ze sportem i nadrabiam wszystkie rodzinne zaległości. Medal był, nawet dwa, ale obietnicy nie dotrzymałem. Swoje zrobiła budowa krytego toru w Tomaszowie Mazowieckim – nie trzeba już było jeździć na lód do Berlina albo Inzell. Po drugie, wciąż czułem, że mam coś do zrobienia – młodzi mnie nie lali. No i trzecia rzecz, chyba najważniejsza: sport to mój nałóg – kręci mnie rywalizacja, prędkości, jakie uzyskuję na torze. Po kolejnych igrzyskach w Pjongczangu znów miał być koniec, ale trudno tak odejść z dnia na dzień. Konrad Niedźwiedzki skończył z panczenami, Janek Szymański zawiesił karierę, zostali młodzi. Ktoś ich musi ciągnąć. Zdaję sobie sprawę, że życie ze mną nie jest łatwe, bo jak coś sobie postanowię, wyznaczę cel, to choćby się waliło, muszę to zrobić. Nie umiem odpoczywać bezczynnie, leżenie plackiem na plaży jest nie dla mnie. Jeśli gdzieś wyjeżdżamy, zawsze mam ze sobą rower albo rolki, żeby się poruszać. Czy nie mógłbym sobie zrobić takich porządnych wakacji, zabrać gdzieś rodzinę na dwa–trzy tygodnie? Wychodzę z takiego założenia, że w ciągu roku za dużo dni ucieka z powodu nieprzewidzianych wydarzeń. Dlatego trenuję podczas urlopu. Że nie da się przecież natrenować na zapas? Oczywiście, że się nie da, ale dzięki temu jestem spokojniejszy, to po prostu element planu, który parę lat temu doprowadził mnie do mistrzostwa olimpijskiego. Więc dlaczego to zmieniać? Tego lata wreszcie mieliśmy jechać na wymarzony urlop – trzy tygodnie kamperem po Europie. Ale dostałem w straży propozycję pracy w systemie codziennym na stanowisku zastępcy dowódcy jednostki. Trzy miesiące. Trzeba było wyjazd przełożyć. Plan jest taki, że tylko o rok. Agnieszka Kobus-Zawojska, wioślarka. Końca nie widać Przed igrzyskami w Rio trenowałam najciężej w życiu – zgrupowania trwały 317 dni w roku. Jednak po IO miałam też najdłuższe wakacje w życiu – trzy miesiące. W tym roku – prawie dwa. Kopiuj-wklej się nie sprawdza, jeśli chodzi o przygotowania. Trzeba zmieniać, urozmaicać, bodźcować organizm. Ale baza, którą robi się zimą, jest zawsze taka sama – góry i biegówki, w Szklarskiej Porębie i w Livigno. Dzień zaczynamy od rozruchu, potem wchodzimy na wagę, jemy śniadanie. I na biegówki. Nieraz zadaję sobie pytanie: czy ja jestem Justyną Kowalczyk, żeby trzy godziny na nartach zasuwać? Ruszamy, patrzę na zegarek – minęło dziesięć minut. Końca nie widać. Gdy wracamy, jest obiad, godzinka–dwie na odpoczynek. Następnie siłownia lub ergometry. Wiosłujesz na sucho, a twoim jedynym punktem odniesienia jest licznik watów. Koleżanki trenujące lekkoatletykę pytają: a wam się tak nie nudzi, na tych ergosach? No jasne, że się nudzi. Gapię się w licznik i myślę: ile jeszcze? Czasami dla urozmaicenia trener ustawia nam cztery ergometry jeden za drugim na slajdzie, czyli takiej ruchomej platformie, imitując w ten sposób łódkę. To dobre na synchronizację pracy, bo jak każda by jechała po swojemu, to ergometry by na siebie wpadały. Bywa, że gdy po treningu wracam do pokoju, to leżę i po prostu gapię się w sufit, bo nic innego się nie chce. Póki nie zasnę. Gdy rozmawiam z koleżankami z lekkiej, ile my trenujemy, mówią: szacun. Ale są i lepsi – np. wioślarze z Nowej Zelandii, ich objętości treningowe to jest podobno kosmos. My nie wyglądamy na fizolki, nie to, co np. dziewczyny z Niemiec albo z Ukrainy. Najsłabsza z Niemek ma lepszy rezultat na ergometrze od najlepszej z nas, ale na wodzie już sama siła nie wystarcza. Ta sama dyscyplina sportu, ta sama fizjologia, ten sam cel, a idzie się do niego różnymi drogami. W minionym roku miałyśmy patent na wygrywanie – mistrzostwo świata, mistrzostwo Europy – i to jest niesamowite uczucie. Daje kopa do treningów, nawet najnudniejszych. Wiemy, po co to robimy, nie trzeba nad nami stać. Ale po