Owoc z drzewa spotkania? Taka Aragonia was zachwyci

W Aragonii przez kilkaset lat sztuka chrześcijańska splatała się z muzułmańską. Efekty tego połączenia zachwycają do dziś.

Jego sylwetkę widać z daleka: góruje nad maleńką, przycupniętą na wzgórzu miejscowością Cervera de la Cańada. Dopiero z bliska można zauważyć, że kościół wcale nie jest duży, to kształt fortecy dodaje mu przysadzistości. Powstał jako jedna z wielu aragońskich świątyń-twierdz, w okresie naznaczonym przez konflikt z sąsiednią Kastylią. Ma jedną, nieco krzywą nawę – budowniczowie wykorzystali mury dawnego zamku, które w tym miejscu skręcały. Ale to zupełnie nie przeszkadza, gdy wzrok błądzi między malowidłami, wzorami geometrycznymi, stiukowymi inskrypcjami i stylizowanymi pnączami oplatającymi kapitele kolumn.

Bogate zdobienie wnętrza kontrastuje z prostą elewacją. – To typowe dla architektury muzułmańskiej – zauważa Eugenia Gallego, historyczka i przewodniczka aragońskiego stowarzyszenia Territorio Mudejár. O tym, że mamy do czynienia z kościołem zbudowanym przez rzemieślników muzułmańskich, świadczy także wiele innych elementów, choćby surowiec. Maurowie, jak nazywano arabskich mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego, specjalizowali się w konstrukcjach z cegły. Co ciekawe, w Cerverze pokryta jest ona warstwą gipsu, na której namalowano… cegły. Podziwiać można też zdobienia z motywami mauretańskimi i – rzecz niezwykła w średniowieczu! – podpis budowniczego, mistrza Mahomy Ramiego, widoczny poniżej chóru.

Kościół św. Tekli w Cerverze to jedno z wielu arcydzieł mudejaru w Aragonii, choć styl ten kojarzony jest najczęściej z Andaluzją. – Al-Andalus nie ograniczało się do południa Hiszpanii – przypomina Eugenia. Nazwą tą określano ogół terytorium zajętego w VIII w. przez muzułmanów, czyli niemal cały Półwysep Iberyjski. Tereny współczesnej Aragonii chrześcijanie podbili na początku XII w., ale wielu muzułmanów, w tym wybitni rzemieślnicy, pozostało.