Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Odcisk z początku świata

Jak powstał kosmos?

Alan Guth. W 1980 r. sformułował teorię inflacji, chociaż już wcześniej kosmologowie rosyjscy przewidywali możliwość przyspieszonej ekspansji bardzo wczesnego wszechświata. Alan Guth. W 1980 r. sformułował teorię inflacji, chociaż już wcześniej kosmologowie rosyjscy przewidywali możliwość przyspieszonej ekspansji bardzo wczesnego wszechświata. Rick Friedman / Corbis
Świat obiegła właśnie informacja o znalezieniu śladów fal grawitacyjnych. Jeśli to doniesienie się potwierdzi – mamy do czynienia z jednym z najdonioślejszych odkryć w fizyce.
Dark Selector Lab. Mieszczą sie w nim dwa teleskopy - BICEP2 (z lewej) oraz South Pole Telescope. Na dole, z lewej strony widoczne zarysy IceCube Neutrino Observatory.Steffen Richter/Harvard University Dark Selector Lab. Mieszczą sie w nim dwa teleskopy - BICEP2 (z lewej) oraz South Pole Telescope. Na dole, z lewej strony widoczne zarysy IceCube Neutrino Observatory.

Wiem, jak powstał Wszechświat – te słowa wypowiedział w środku wiosennej nocy 1981 r. do swojej obudzonej ze snu żony Andriej Linde – rosyjski astrofizyk i jeden z twórców tzw. nowej teorii inflacji. Linde chyba rzeczywiście wiedział, co mówi, bo jego intuicje i badania otrzymały silne wsparcie. Kilka dni temu portale naukowe na całym świecie podały niezwykłą wiadomość: astrofizycy z radioteleskopu działającego na biegunie południowym donieśli o odkryciu śladów fal grawitacyjnych w mikrofalowym promieniowaniu tła, zwanym inaczej promieniowaniem reliktowym. Jeśli te doniesienia się potwierdzą i rzeczywiście odnaleziono pierwsze ślady istnienia fal grawitacyjnych, osiągnięcie to należy uznać za jedno z najważniejszych nie tylko w badaniach nieba, ale w ogóle w całej fizyce.

Dla ścisłości – uczeni realizujący eksperyment BICEP2 (Background Imaging of Cosmic Extragalactic Polarization) nie dokonali bezpośredniej detekcji poszukiwanych od lat fal grawitacyjnych - ich istnienie przewidział Einstein w swojej ogólnej teorii względności -a jedynie odnaleźli ich „odcisk”. Jest nim wzór polaryzacyjny w promieniowaniu wypełniającym cały Wszechświat i pochodzącym z epoki, gdy zaczęły się w kosmosie tworzyć pierwsze atomy wodoru (ok. 400 tys. lat po Wielkim Wybuchu).

Rozciąganie kosmosu

Jeszcze w latach 80. XX w. wielu astrofizyków i kosmologów nie mogło uporać się z kłopotami wynikającymi ze standardowej teorii kosmologicznej, która zakładała powstanie całego kosmosu w wyniku osobliwości kosmicznej, czyli Wielkiego Wybuchu. Dlaczego ma tak szczególne właściwości? Na przykład dlaczego jest płaski, skoro ogólna teoria względności Einsteina zakłada możliwość powstawania w nim ogromnych krzywizn przestrzeni, tymczasem Wszechświat, który obserwujemy, jest niemal całkiem wyprostowany?

Polityka 13.2014 (2951) z dnia 25.03.2014; Nauka; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Odcisk z początku świata"
Reklama