Nauka

Po zębach ich poznacie

Jak Homo sapiens podbijał świat

W wapiennych górach prowincji Hunan zespół naukowców pod kierownictwem Wu Liu (na zdjęciu) z Chińskiej Akademii Nauk odnalazł 47 ludzkich zębów, które jednoznacznie przypisano do gatunku Homo sapiens. W wapiennych górach prowincji Hunan zespół naukowców pod kierownictwem Wu Liu (na zdjęciu) z Chińskiej Akademii Nauk odnalazł 47 ludzkich zębów, które jednoznacznie przypisano do gatunku Homo sapiens. Xinhua/Sipa USA / Getty Images
Kiedy Homo sapiens rozpoczął podbój świata? Wygląda na to, że rozwiązanie tej fascynującej zagadki znajduje się na drugim końcu świata – w mrokach krasowych jaskiń na południu Chin.
Wiek znalezisk jest datowany na 80-120 tys. lat.Xinhua/Eyevine/Getty Images Wiek znalezisk jest datowany na 80-120 tys. lat.

Mobilność to jedna z najbardziej charakterystycznych cech ludzkiego gatunku. Nigdy nie mogliśmy usiedzieć zbyt długo na miejscu. Tę samą cechę mieli przedstawiciele pozostałych, rozlicznych i dziś już wymarłych, odmian człowieka. Wszystkich ciągnęło do miejsc, które wydawały się atrakcyjniejsze do życia. Czasem naszych przodków zmuszało do migracji pogorszenie warunków przyrodniczych i konieczność poszukiwania nowych źródeł pokarmu oraz zbiorników wody. Ale bywało i tak, że porzucali swoje siedziby, aby dotrzeć tam, gdzie dzięki technicznym nowinkom komfort życia był wyższy. Dziś tych pierwszych nazwalibyśmy uchodźcami klimatycznymi, a drugich – migrantami ekonomicznymi.

Najwytrwalszym ze wszystkich wędrowców okazał się Homo sapiens, czyli my. Dziś jest nas wszędzie pełno, a na stałe nie zaludniliśmy tylko skutej lodem Antarktydy, którą odkryliśmy dopiero dwa wieki temu. Świat podbijaliśmy w kilku etapach. Każdy owiany jest mrokiem tajemnicy, a najmniej wiemy o pierwszym – wyemigrowaniu z macierzystego, afrykańskiego lądu i zasiedleniu sąsiednich. Pomiędzy badaczami trwa spór o to, czy uczyniliśmy to dopiero 50–60 tys. lat temu, w ramach jednej fali migracyjnej, która wkrótce ogarnęła Europę, Azję i Australię, czy też – jak chcą inni uczeni – tych fal było więcej, a pierwsza z nich ruszyła na wschód do Azji już ponad 100 tys. lat temu? Jej przedstawiciele trzymali się tropików, a na miejscu mieszali się z lokalnymi populacjami wcześniejszych odmian ludzi.

Raj eemski

Jako gatunek z niebytu wyłoniliśmy się przed 190–160 tys.

Polityka 27.2016 (3066) z dnia 28.06.2016; Nauka; s. 62
Oryginalny tytuł tekstu: "Po zębach ich poznacie"
Reklama