Ssacza rodzina
Ja, ssak. Co łączy nas z gorylem, wielorybem i nietoperzem, Liam Drew, przekł. Jakub Jedliński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018
Liam Drew, brytyjski neurobiolog i dziennikarz naukowy, wyjaśnia we wstępie do swojej książki, dlaczego traktuje ona akurat o ssakach. Jednym z impulsów do jej napisania stały się narodziny jego dziecka. Kiedy po raz pierwszy zobaczył je ssące pierś matki, był urzeczony tym widokiem: „Patrzcie, moja partnerka i nasza córeczka oddają się właśnie czynności wyróżniającej ssaki spośród wszystkich innych zwierząt”. Ale nie tylko tym się odróżniają – inna charakterystyczna cecha, którą przywołuje w swojej książce Drew, to noszenie przez większość samców jąder w pomarszczonych woreczkach poza bezpieczną jamą brzuszną. Moszna bowiem, tak jak mleko, jest biologiczną osobliwością spotykaną tylko u ssaków.
Ta grupa zwierząt jest też niezwykle różnorodna – wystarczy zestawić małą mysz i wielką orkę lub potężnego słonia i nietoperza. No i oczywiście umieścić wśród nich najosobliwszego ssaka, czyli człowieka. Wszystko to dowodzi, jak wiele nas łączy, a jednocześnie różni. Liam Drew potrafi opowiadać o tym w bardzo barwny i wciągający sposób, co jest dużą zaletą książki. Kolejna to zgrabnie przedstawiona historia ssaków obejmująca 220 mln lat, w większej części spędzona w cieniu dinozaurów, których panowaniu kres położyła 66 mln lat temu planetoida lub wybuchy wulkanów.
MARCIN ROTKIEWICZ
***
Ukryte moce
Nie wątp w wątrobę, Gabriel Perlemuter, przekł. Agnieszka Podolska, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2019
O pracującej bezszelestnie wątrobie rzadko pamiętamy. Choć z racji swoich funkcji (doliczono się ich aż 500!) przypomina fabrykę skrzyżowaną z oczyszczalnią i magazynem surowców.