Incydenty zakrzepowe. Na co zwracać uwagę?

7 kwietnia 2021

Komisja ds. Bezpieczeństwa przy EMA doszła dziś do wniosku, że nietypowe postaci zakrzepicy z obniżoną liczbą płytek krwi powinny być wymienione jako bardzo rzadkie skutki uboczne szczepionki AstraZeneca przeciwko covid-19. Flavio Lo Scalzo/ Reuters / Forum

Europejska Agencja Leków potwierdza, że ogólny stosunek korzyści do ryzyka po otrzymaniu szczepionki Vaxzevria nie powinien do niej nikogo zniechęcać. Incydenty zakrzepowe są zbyt rzadkie, by wprowadzać jakieś restrykcje.

Komisja ds. Bezpieczeństwa (PRAC) działająca przy Europejskiej Agencji Leków (EMA) doszła dziś do wniosku, że nietypowe postaci zakrzepicy z obniżoną liczbą płytek krwi powinny być wymienione jako bardzo rzadkie skutki uboczne szczepionki AstraZeneca przeciwko covid-19, nazywanej od kilku dni Vaxzevria.

Raportowane u pacjentów zakrzepy występowały w żyłach mózgu (jest to tzw. zakrzepica zatoki żylnej mózgu, określana w angielskiej nomenklaturze jako CVST) i brzucha (zakrzepica żył trzewnych) oraz w naczyniach obwodowych, czemu towarzyszył spadek liczby płytek krwi, a czasami krwawienie. Połączenie tych zaburzeń tłumaczy się tym, że szczepionka może wywołać odpowiedź immunologiczną prowadzącą do atypowego zaburzenia podobnego do małopłytkowości wywołanej heparyną (która ma właściwości przeciwzakrzepowe). Choć przypadki zakrzepicy dotknęły szczególnie kobiety poniżej 60. roku życia, eksperci EMA uznali, że obecnie nie daje to podstaw do zidentyfikowania konkretnych czynników ryzyka, takich jak płeć czy wiek.

Czytaj też: Od penicyliny po immunoterapie. Grzechy koncernów

Objawy zakrzepicy. Trzeba być czujnym

Według stanu na 4 kwietnia 2021 r. do europejskiej bazy danych o działaniach niepożądanych preparatów medycznych zgłoszono łącznie 169 przypadków CVST i 53 przypadki zakrzepicy żył trzewnych. Jednak jak przyznała szefowa PRAC dr Sabine Straus, Komisja przeprowadziła szczegółową analizę raportów medycznych jedynie do 22 marca – zbadano więc 62 incydenty zakrzepicy mózgowej zatoki żylnej oraz 24 zakrzepicy żył trzewnych, z których 18 zakończyło się zgonem.

Paweł Walewski

Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach (obecnie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego) oraz Wydziału Dziennikarstwa UW. Od 1996 r. na stałe w tygodniku „Polityka”, gdzie zajmuje się tematyką zdrowotną i społeczną, ale jest również dziennikarzem naukowym, popularyzującym osiągnięcia polskiej i zagranicznej medycyny. Poza „Polityką” publikuje m.in. w miesięczniku „Wiedza i Życie”, portalu „Cancerworld”, magazynie Okręgowej Izby Lekarskiej „Puls”. Laureat wielu krajowych i międzynarodowych nagród prasowych, m.in. Grand Press, The Best European Cancer Reporter Award, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Niemieckich Dziennikarzy Medycznych. Za swoją działalność promującą edukację zdrowotną otrzymał tytuł Dziennikarza Medycznego Roku 2021, Rzecznika Chorych na Raka i nagrodę Czerwonej Kokardki przyznawaną przez środowiska osób żyjących z HIV/AIDS oraz „Złote Pióro Farmacji”.