Ale wybuch! Pierwsze tak niezwykłe zdjęcie supernowej

NASA udostępniła właśnie niezwykłe zdjęcie wybuchu supernowej. Jego wyjątkowość polega na tym, że uchwycono na nim dokładnie chwilę eksplozji. Jeszcze nigdy nie udało się zaobserwować wybuchających gwiazd tak wcześnie.

To niezwykłe zjawisko, oznaczone symbolem SN 2020 fqv, jako pierwszy zaobserwował zespół astronomów kierowany przez Ryana Foleya z Uniwersytetu Kalifornijskiego Santa Cruz, pracujący w Obserwatorium Palomar w Kalifornii. Badacze szybko się zorientowali, że także inne obserwatoria, np. kosmiczny teleskop TESS, musiały wybuch supernowej zarejestrować. Istotnie, TESS, przeznaczony głównie do poszukiwania planet pozasłonecznych, też eksplozję dostrzegł. Szybko więc wydano komunikat do kosmicznego teleskopu Hubble’a, by skierował zwierciadło w odpowiednie miejsce. I udało się. Oto mamy obraz supernowej dosłownie w chwili jej wybuchu. Wcześniej udawało się fotografować supernowe, jednak zawsze już po pewnym czasie po eksplozji – dni, tygodni lub miesięcy. Dzisiaj widzimy sam początek. To niezwykłe.

Eksplozje masywnych gwiazd

Wybuch dostrzeżono w kwietniu 2020 r. w galaktyce NGC 4568 w gwiazdozbiorze Panny, w odległości 60 mln lat świetlnych od nas. Galaktyka ta znajduje się w dużej bliskości, a może nawet w kolizji z podobną galaktyką – NGC 4567 – stąd też obie nazywa się potocznie „Bliźniętami Syjamskimi”. Z Ziemi wyglądają jak jeden twór, przypominający wielkiego kosmicznego motyla, choć tak naprawdę są to dwie potężne i niezależne od siebie galaktyki spiralne.

Wiedza o naturze gwiazd supernowych jest dość dobrze ugruntowana. Znamy kilka ich rodzajów, choć trzeba podkreślić, że supernowe to nie są tak naprawdę gwiazdy, lecz eksplozje gwiazd masywnych, które osiągnęły kres swojej ewolucji i znikają z nieba w spektakularny, wybuchowy sposób.