Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Wspaniały jak osioł

Osioł zawsze był w cieniu konia. Może „IO” Skolimowskiego to zmieni?

Nie będzie przesadą, jeśli powiemy, że osły miały ogromny wpływ na historię ludzkości. Nie będzie przesadą, jeśli powiemy, że osły miały ogromny wpływ na historię ludzkości. Shutterstock
Z czułością dziś myślimy o ośle za sprawą filmu Jerzego Skolimowskiego „IO”. Ale od tysięcy lat emocje człowieka wobec tego zwierzęcia balansują między szacunkiem i pogardą, okrucieństwem i współczuciem, obojętnością i rozczuleniem.
Osioł poszedł w odstawkę i na kolejne naukowe informacje o nim trzeba było czekać aż do tego roku.Ciaro pictures/Polityka Osioł poszedł w odstawkę i na kolejne naukowe informacje o nim trzeba było czekać aż do tego roku.

Osioł zawsze był w cieniu konia. Brakowało mu jego elegancji i szlachetności. Nie był tak blisko ludzi jak pies czy kot. I nie kojarzył się z dobrostanem ludzi jak hodowane dla mięsa czy mleka krowy i świnie (choć pito ośle mleko, a kopyta, mocz i odchody wykorzystywano w kosmetyce i medycynie). Nie rzucano się więc nazbyt ochoczo, by badać jego dzieje i genetyczne korzenie. Owszem, w 2004 r. zespół Albano Beja-Pereiry z University Joseph Fourier w Grenoble stwierdził na podstawie analizy niewielkiej ilości mitochondrialnego DNA współczesnych osłów, że domestykacja tych zwierząt odbyła się dwukrotnie – w Azji i Afryce. Później jednak znów zapadła cisza, choć doszło do udoskonalenia metod sekwencjonowania DNA więc na nowo badano całe genomy kolejnych udomowionych zwierząt, a nawet żerujących na nas pasożytów czy drobnoustrojów. Słowem: osioł poszedł w odstawkę i na kolejne naukowe informacje o nim trzeba było czekać aż do tego roku. Cierpliwość się jednak opłaciła, bo zawitał na łamach prestiżowego „Science” aż dwa razy. Po pierwsze, z powodu analiz, które przeprowadzili Ludovic Orlando oraz Evelyn Todd z Paul Sabatier University w Tuluzie wraz z 37 innymi genetykami z innych ośrodków.

Siłacz

Badacze zdementowali badania z 2004 r. za pomocą genomów 207 współczesnych osłów, 15 zwierząt dzikich oraz DNA pozyskanego z kości 31 osobników historycznych (najstarszy żył 4 tys. lat temu). Modele komputerowe do analizy danych genetycznych i geograficznych wykazały, że do udomowienia osła doszło tylko raz, 7 tys. lat temu, w Rogu Afryki, na terenie dzisiejszej Kenii i Somalii. Dwa tysiące lat później zwierzęta towarzyszyły już ludziom w Egipcie i na Bliskim Wschodzie. A 4,5 tys. lat temu zaczęły się rozprzestrzeniać w Europie i Azji, gdzie rozwinęły się z nich odrębne populacje (np.

Polityka 39.2022 (3382) z dnia 20.09.2022; Nauka ProjektPulsar.pl; s. 68
Oryginalny tytuł tekstu: "Wspaniały jak osioł"
Reklama